Θέμα: Εργασίες

Σύρος (αποσπάσματα γενικά)

Τομτσίνι Κατερίνα 2013-04-02
Μ. Καραγάτσης, ''Η Μεγάλη Χίμαιρα'', εκδόσεις: Εστία


Σελ. 66
Λίγο πριν το μεσημέρι φάνηκε η Σύρα. Άπλωνε στον ορίζοντα τις θερμόχρωμες κι άδροσες γραμμές της, αντανακλώντας γύρω της την κάψα του ηλίου, που καμιά βλάστηση δεν βρισκόταν να ρουφήξει. Όσο το πλοίο πλησίαζε, τόσο οι πλαγιές των ξερών βράχων δείχνονταν στη μοναδική τους γύμνια, λουσμένες φως ακατανίκητο.

Σελ. 110- 113
Στη Σύρα, ο φτωχός κόσμος ζει ξένοιαστα, με γλύκα και χαρά. Οι άντρες δουλεύουν για το ψωμί τους με το χαμόγελο στα χείλη, και γλεντούν με την αμεριμνησία της ευκολοχόρταστης ψυχής. Οι γυναίκες πάλι έχουν τη χάρη από τα τόσα αίματα που κυλάν στις φλέβες τους: αίμα ελληνικό της ειδωλολατρίας και του βυζαντινού χριστιανισμού, αίμα λατινικό, γεμάτο ορθολογισμένη θέληση, αίμα σαρακηνό, φλογισμένο στους άμμους της Αφρικής, αίμα ιταλικό, ποτισμένο ύπουλο αισθησιασμό, αίμα φράγκικο, περήφανο κι ερωτιάρικο. Είναι μικρόσωμες, πλούσια σαρκωμένες, με ψυχή παιγνιδιάρα. [...] Περί το βράδυ, στις κάτασπρες ανηφοριές, τις χρωματισμένες από το βαθυγάλανο της ερχόμενης νύχτας, θα ιδείτε τα ζευγαράκια να περιδιαβάζουν τη σμιχτή τους ευτυχία.
Στη Σύρα, τα πάθη του κορμιού είναι παντοδύναμα. Οι λιγοστές ικμάδες του άδροσου βράχου έχουν ποτίσει τους ιστούς των ανθρώπων. Έχουν κορέσει τις σάρκες, αφήνοντας την πέτρα κατάξερη. [...]
Ο άλλος κόσμος -ο αστικός- είναι πιο σύνθετος σε νοοτροπία, αρκετά αταξινόμητος μέσα στο κοινωνικό σύνολο. Το μεγάλο εμπόριο έφερε στην Ερμούπολη μια πανσπερία από Έλληνες, διαφορετικούς σε καταγωγή και κοινωνική εξέλιξη, μα που τους ένωσε ο κοινός σκοπός του κέρδους. Χιώτες κουτοπόνηροι, Αντριώτες δουλευταράδες κι αφελείς, Μοραΐτες σκοτεινοί και δίβουλοι, Κασιώτες απλοϊκοί και τίμιοι κρατώντας, κατά κάποιο τρόπο, τις τοπικιστικές φατρίες τους, ενώθηκαν σε σύνολο ρευστό κι απροσδιόριστο, με βασικό κριτήριο το χρήμα. [...] Δημιούργησαν μια κοινωνική ζωή βασισμένη στην επίδειξη του πλούτου, που δίνει ξώπετση εντύπωση πολιτισμού. Λέσχη πολυτελής, σπιτικά καλοβαλμένα, τρόποι ευπροσήγοροι, γλώσσα συγκρατημένη, φιλοξενία παροιμιακή. [...]

Βαπόρια

Μυρτώ Τζήμα 2013-03-27
Ερμούπολη - Βαπόρια

Ακρωτήριο της Σύρου. Βρίσκεται στην ανατολική ακτή του νησιού. Στο εσωτερικό του ακρωτηρίου απλώνεται η Ερμούπολη.

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΗΓΕΤΙΚΟ ΣΤΡΩΜΑ της τοπικής κοινωνίας συγκροτήθηκε από μεγαλοαστικές οικογένειες, όπως των Ράλλη, Ροδοκανάκη, Πετροκόκκινου, Ψύχα, Νεγρεπόντη, Καλβοκορέση, Μαυρογορδάτου κ.ά., που είχαν διασυνδέσεις στις μεγάλες πόλεις της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και της Ευρώπης.

Μερικές από τις οικογένειες αυτές είχαν τις ρίζες τους στη βυζαντινή αριστοκρατία και οι περισσότερες έρχονταν από τη Χίο, το νησί του βόρειου Αιγαίου που είχε κατακτηθεί από τους Γενουάτες και υπήρξε εμπορικός σταθμός και προνομιακός παραγωγός μαστίχας για τα σουλτανικά χαρέμια.
Εκτός από τους Χίους όμως, ηγετικό ρόλο στα δημόσεα πράγματα και στην οικονομική ανάπτυξη έπαιξαν οικογένειες εποίκων από τη Σμύρνη, τα Ψαρά, τη Μακεδονία, την Ύδρα ή τη Ρούμελη. Πετρίτσης και Καραγιαννάκης (Σμύρνη), Κεχαγιάς (Ρούμελη), Μεταξάς και Οικονόμου (Θεσσαλία), Λαδόπουλος και Πάικος (Μακεδονία) είναι μερικά μόνον από τα πιο γνωστά ονόματα. Η ανάμειξη και η άμιλλα των πληθυσμιακών αυτών ομάδων από ποικίλες προελεύσεις συνέβαλε αποφασιστικά στον δυναμισμό της νέας πόλης.

Αυτά τα ανώτερα στρώματα ήρθαν να κατοικήσουν εδώ, στην ανατολική πλευρά της πόλης, που εξαρχής θεωρήθηκε η καλύτερη από υγειονομική άποψη. Όμως για τις οικογένειες αυτές οι ορίζοντες ήταν πολύ ευρύτεροι. Αρκετοί έφυγαν από την πρώτη κιόλας δεκαετία για την Ευρώπη, την Αθήνα ή τον Πειραιά, ενώ κάποιοι επωφελήθηκαν από τις μεταρρυθμίσεις του Τανζιμάτ (1839, 1855), που ανακούφισαν τη θέση των μειονοτήτων στην Οθωμανική αυτοκρατορία, και επέστρεψαν στις γενέτειρές τους. Από τη δεύτερη γενιά, οι περισσότεροι έφυγαν γύρω στα 1870 - 80, με την εμπορική παρακμή.
Όσοι έμειναν, κατά κανόνα πέρασαν από το εμπόριο στις τραπεζικές δραστηριότητες ή στον εφοπλισμό και συχνά στήριξαν τη βιομηχανία. Όμως, χάρη στη βιομηχανία και τη ναυτιλία, ανελίσσονταν τώρα άσημοι άλλοτε τεχνίτες αλλά και νεότεροι εποικιστές. Τα ηγετικά κοινωνικά στρώματα ανασυντέθηκαν, βιομήχανοι και εφοπλιστές βρίσκονταν τώρα στην κορυφή.
Τα σπίτια της περιοχής ανήκουν σε τρεις γενιές και η ιστορία τους καταγράφει τις κοινωνικές αυτές ανακατατάξεις. Από την πρώτη γενιά, ώς το 1840 περίπου, ελάχιστα διασώζονται.

Αρκετά είναι τα τυπικά αστικά μέγαρα των μέσων του 19ου αιώνα, με τις απλές σχετικά όψεις, και πολυπληθέστερα τα σπίτια της τρίτης γενιάς, μετά το 1870 - 80.
0ι εκπρόσωποι του νέου ηγετικού στρώματος που τα έχτισαν, μιμήθηκαν την αρχοντιά των προκατόχων, τονίζοντας περισσότερο τα πλούτη τους με τα εξωτερικά γνωρίσματα των μεγάρων, τον περίτεχνο διάκοσμο και τις ολομάρμαρες επενδύσεις

Πηγές Πληροφοριών: Εγκυκλοπαίδεια Δομή (εκδ. ΔΟΜΗ Α.Ε. 2002-2004), Τόμος 4, σελ. 665
https://www.hermoupolis.gr/%CE%99%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%B1---%CE%A0%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%82/%CE%92%CE%B1%CF%80%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%B1.aspx

Αποσπάσματα βιβλίων

Δ. Βικέλας, Η Ζωή μου (εκδ. ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ 2009), σελ. 93
<<Ενοικιάσαμεν κατοικίαν ευάερον, πρός τά Βαπόρια, διά των ολίγων δέ αγορασθέντων επίπλων η μήτηρ μου κατώρθωσεν εκ του προχίρου νά δώση χάριν καί κοσμιότητα εις τά δωμάτιά της.>>

Λιμάνι Σύρου

Μυρτώ Τζήμα 2013-03-27
Δ.Βικέλας, Η ζωή μου (εκδ. ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ 2009), σελ. 287

<< Μέχρις ου φθάσαμεν εις τόν λιμένα της Σύρας εγείναμεν άκροι φίλοι, ο μοίραρχος καί εγώ. Αλλά τόν απεχωρίσθην μέ τό προαίσθημα, ότι αι σκηναί τάς οποίας είχα ιδεί ήσαν προεόρτια κλονισμών μεγαλειτέρων.>>

Μοναστηρι Καπουτσίνων

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ-ΚΟΥΤΟΥΛΑΣ 2013-03-27

Η ΜΟΝΗ ΚΑΠΟΥΤΣΙΝΩΝ


Λίγο πιο χαμηλά αλλά σε κοντινή απόσταση από την Μονή Ιησουϊτών, βρίσκεται η Μονή των Καπουτσίνων, είναι αφιερωμένη στον Άγιο Ιωάννη και βρίσκεται στο χωριό της Άνω Σύρου. Το μοναστήρι ιδρύθηκε το 1653 από τον βασιλιά Λουδοβίκο ΙΓ' της Γαλλίας και σήμερα δεν έχει μοναχούς, παρά μόνο τον Ηγούμενο. Πρόκειται για ένα σημαντικό μοναστήρι που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην θρησκευτική και κοινωνική ζωή του Κάστρου ενώ η αυλή της έχει μείνει στην ιστορία ως ο χώρος συνεδριάσεων της δημογεροντίας του νησιού. Συνήθιζαν να αποδίδουν δικαιοσύνη και ιδρύσαν σχολεία και νοσοκομεία.
Στον ευρύτερο χώρο της Μονής υπάρχει εκτός από τον ιστορικό ναό του Αγ. Ιωάννη (που αποτέλεσε την Καθολική Μητρόπολη του νησιού για την περίοδο μεταξύ του 1639-1652), ξενώνας και παρεκκλήσι. Μάλιστα κάτω από τον ναό υπάρχουν βαθειά υπόγεια που χρησίμευαν κατά καιρούς σαν κρύπτες προφύλαξης από τις πειρατικές επιδρομές. Λέγεται ότι ο Τούρκος Καδής που τυχόν βρισκόταν στην Σύρο, έτρεχε να κρυφτεί στην μονή των Καπουτσίνων κάθε φορά που εμφανιζόταν πειρατικό καράβι στον ορίζοντα. Μετά το 1896, είχαν χρησιμοποιηθεί για να στεγάσουν τα οστά και επιτύμβιες στήλες που ανήκαν στις παλιές καθολικές οικογένειες.

Πισκοπιό (Επισκοπείο)

Τομτσίνι Κατερίνα, Μπαρμπέρης Αργύρης, Κοντούλης Απόστολος, Κωνσταντίνος Παλαιολόγος 2013-03-26
Το Επισκοπείο (ή Πισκοπιό) είναι οικισμός της Σύρου, το συριανό «Κολωνάκι». Είναι χτισμένο στις πλαγιές ενός πευκόφυτου λόφου και είναι μία από τις πλουσιότερες πηγές πράσινου του νησιού. Βρίσκεται περίπου στο κέντρο της Σύρου και απέχει 4,5 χιλιόμετρα από την Ερμούπολη Είναι έτσι ο πιο κοντινός παραθεριστικός οικισμός στην πρωτεύουσα.

Ιστορία

Κοντά στο Επισκοπείο βρίσκονται τα ερείπια της οικοδομής που άλλοτε χρησιμοποιούταν ως κατοικία του καθολικού επισκόπου. Αυτή η οικοδομή του 15ου αιώνα έδωσε και το όνομά της στον οικισμό. Υπήρξε το πρώτο αγαπημένο θέρετρο των πλούσιων Συριανών εμπόρων μετά τη δημιουργία της Ερμούπολης το 1830, οι οποίοι έχτισαν το 19ο αιώνα εντυπωσιακές και επιβλητικές επαύλεις με καταπράσινους κήπους. Ο δρόμος για τον οικισμό περνάει από το λόφο Σκληπί, όπου βρίσκεται το κτήμα και η έπαυλη "Αυροφίλητον" του ιατρού Ιωάννη Φουστάνου (πρώην Φθισιατρείο). Σήμερα κυριαρχεί η εγκατάλειψη και οι περισσότερες επαύλεις είναι ερειπωμένες.

Αξιοθέατα

Εκκλησία Προφήτη Ηλία

Στην κορυφή του λόφου δεσπόζει η εκκλησία του Προφήτη Ηλία, η οποία χτίστηκε το 1845 και είναι ρυθμού μονόκλιτης βασιλικής. Βγαίνοντας από το χωριό και με κατεύθυνση προς την περιοχή Μάλλια, βρίσκεται ο ναός της Παναγίας της Πισκοπιανής ή Πρωτόθρονης, ο οποίος κατά την παράδοση υπήρξε η πρώτη μητρόπολη της Σύρου και η κατασκευή του τοποθετείται περίπου τον 6ο αιώνα μ. Χ. Στην Παναγία αυτή, αποδίδεται η σωτηρία του νησιού από την επιδημία πανώλης το 1728.


Κόκκινο Σπίτι

Το κόκκινο σπίτι ή «κοκκινόσπιτο», όπως είναι γνωστό στους κατοίκους του νησιού, είναι ένα ερειπωμένο διώροφο αρχοντικό στην περιοχή του Επισκοπείου. Θεωρείται από πολλούς ως στοιχειωμένο και αμαρτωλό σπίτι και λέγεται πως ενέπνευσε τον Μ. Καραγάτση να γράψει το μυθιστόρημα "Η Μεγάλη Χίμαιρα" (1953). Το σπίτι προέδιδε την οικονομική επιφάνεια της εφοπλιστικής οικογένειας (βλ. Μεγάλη Χίμαιρα, σ. 61,62) και λέγεται ότι το απόσπασμα αυτό ενέπνευσε τον Μάνο Ελευθερίου, ο οποίος συμπεριέλαβε στην πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο «Συνοικισμός» (1962) ένα σχετικό ποίημα. Το σπίτι εξωτερικά είναι βαμμένο στην ίδια απόχρωση του αίματος και κάπως έτσι πήρε το συγκεκριμένο όνομα. Το κόκκινο σπίτι, το στοιχειωμένο, καταραμένο, αιματοβαμμένο και αμαρτωλό σπίτι της διήγησης σώζεται ως τις μέρες μας, ερειπωμένο μεν, διατηρώντας όλο του το μεγαλείο δε.
Σύμφωνα με τον θρύλο, η Μαρίνα Μπαρέ, μία νεαρή Γαλλίδα παντρεμένη με τον Συριανό καπετάνιο Γιάννη Ρεϊζή, βρήκε παρηγοριά στην αγκαλιά του κουνιάδου της, Μηνά, αφού δεν μπορούσε να αντέξει τη μοναξιά της. Τη μοιραία νύχτα, χάνει τη μικρή Αννούλα (κόρη που έχει αποκτήσει με τον Γιάννη) από πνευμονία, ενώ παράλληλα μένει έγκυος από τον Μηνά. Η πεθερά της, που τους έχει πιάσει στο κρεβάτι της αμαρτίας, διώχνει τον Μηνά από το σπίτι μετά την κηδεία της εγγονής της και εκείνος αυτοκτονεί. Ο Γιάννης ενημερώνεται για όσα έχουν συμβεί ενώ βρίσκεται ήδη στο ταξίδι του γυρισμού. Όλα αυτά ωθούν τη Μαρίνα στην αυτοκτονία, στοιχειώνοντας με τη φασματική παρουσία της το σπίτι, το οποίο από τότε παραμένει έρημο αφού δεν βρέθηκαν ποτέ νόμιμοι κληρονόμοι.
Παλαιότερα υπήρχε η εντύπωση ότι τα βράδια ακούγονταν οι λυγμοί της Ρεΐζη, οι φωνές της Μαρίνας και τα γέλια του μικρού κοριτσιού.
Οι πιο προληπτικοί πιστεύουν ότι το σπίτι εξακολουθεί να έχει κακή ενέργεια, υποστηρίζοντας ότι όποιος τάραξε την ησυχία του ή τόλμησε να μετακινήσει έπιπλα και μικρότερα αντικείμενά του, βρήκε τραγικό θάνατο ή θάνατο κάτω από ανεξιχνίαστες συνθήκες. Οι πιο ρεαλιστές υποστηρίζουν ότι όλα αυτά ανήκουν στη σφαίρα της φαντασίας και εξυπηρετούσαν συγκεκριμένες σκοπιμότητες. Κάτοικος του Επισκοπείου θυμάται ότι ο χώρος ήταν τόπος συνάντησης χαρτοπαικτών και παράνομων ζευγαριών και ότι ένας κύριος με ελαφρά νοητική στέρηση -πρέπει όμως να είχε πολύ χιούμορ- διασκεδάζοντας με τον φόβο των κατοίκων, τοποθετούσε στο κεφάλι του τα βράδια μια μεγάλη κολοκύθα και παίζοντας με το φως από τα κεριά, που κρατούσε και τη σκιά, τρομοκρατούσε τους περαστικούς.
Είναι «κοινό μυστικό» στο Επισκοπείο ότι η ιστορία της «Χίμαιρας» είναι αληθινή και ότι υπάρχουν μέχρι σήμερα στο νησί οι απόγονοι της «αμαρτωλής» αυτής οικογένειας, απόγονοι που προήλθαν κατά πάσα πιθανότητα από δεύτερο γάμο του Γιάννη, του μοναδικού που επέζησε της καταστροφής. Όταν η οικογένεια βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα, κατέφυγε στην Αθήνα και εγκαταστάθηκε ύστερα από αρκετά χρόνια ξανά στο νησί, με άλλο όνομα προκειμένου να αποτάξει από πάνω της τη «ρετσινιά». Έτσι εξηγείται το γεγονός ότι ουδέποτε διεκδικήθηκε η τεράστια ακίνητη περιουσία.

Περιγραφή του σπιτιού από την “Μεγάλη Χίμαιρα” του Καραγάτση

Ήταν ένα σπίτι πολύ νόστιμο και βολικό, τριγυρισμένο από κήπο γεμάτο λουλούδια χειμωνιάτικα. Το κάτω πάτωμα είχε ένα μεγάλο λίβινκρουμ , ένα σαλονάκι, το γραφείο του Γιάννη και τη κουζίνα. Τα υπνοδωμάτια ήταν στ΄ απάνω πάτωμα: ένα μεγάλο, ανατολικό, του Γιάννη και της Μαρίνας. Ένα μεσημβρινό, όπου κοιμόταν η Ρεϊζενα . Ένα βορεινό για να μένει ο Μηνάς όταν έρχεται στη Σύρα κι άλλο ένα δυτικό, πλάι στο μπάνιο που το μεταχειρίζονταν για αποθήκη.


Στη Λογοτεχνία

Ο οικισμός του Πισκοπιού εμφανίζεται σε αρκετά λογοτεχνικά κείμενα, μεταξύ των οποίων το βιβλίο “Στεριές και Θάλασσες” του Κωστή Μπαστιά . Χαρακτηριστικό απόσπασμα από το βιβλίο:
“Η Σύρα είναι πολυβασανισμένος τόπος και οι άνθρωποί της παλέψανε πολύ για να κάνουν γόνιμη τη γη του νησιού. Πέτρα πολύ και κοιτάσματα μεταλλικά δε βοηθούσαν τους φτωχούς καλλιεργητές. Μα κι αυτοί δεν άφησαν γωνιά που να μη τη σκαλίσουν. Βρήκαν τρόπο ν' αναζητήσουν δίκαιη γη και πάνω στα βουνά: Στον Πύργο, στο Σύρυγγα με τ' αθάνατο νερό, στο Βόλακα, στο Πισκοπιό, στην Κυπερούσα. Και δεν τους έλειψε η υπομονή...” .




Αποσπάσματα στο βιβλίο “Η Μεγάλη Χίμαιρα”


Σελ.80
Σε προειδοποίησα, ξαναείπε ο Γιάννης, ότι εδώ, στο Πισκοπιό, το χειμώνα είναι ερημιά.

Σελ.93
Ο χειμώνας την περιόρισε κάπως περισσότερο στο σπίτι του Πισκοπιού.

Σελ.95,96
Όταν πάλι ο καιρός ήταν κακός, ο Γιάννης ανέβαινε στο Πισκοπιό...

Σελ.115
Μαζεύονταν στη μικρή λέσχη του Πισκοπιού, απ΄όπου η θέα προς τη θάλασσα, τα ολόγυρα νησιά και την πολιτεία είναι μοναδική για τη λιτή ομορφιά της.

Σελ. 171
Τα λιγοστά δέντρα του Πισκοπιού πάλευαν απελπισμένα με τη βία των στοιχείων, έγερναν στο χώμα, λες και θα ξεριζώνονταν.

Σελ.176,177
Η Ελλάδα, η Σύρα το σπίτι του Πισκοπιού αντιπροσώπευαν την προσωρινότητα.

Σελ. 253
Η κοσμική ζωή ξεφεύγοντας απ΄το Πισκοπιό, το Φοίνικα και την Ντελαγκράτσια συγκεντρώθηκε, πιο διακριτική και μισόχρωμη, στη μεγάλη πλατεία με τις χουρμαδιές.
Η Μαρίνα κλείστηκε στο σπίτι της στο Πισκοπιό.

Σελ. 261
Το κοριτσάκι στεναχωριόταν μέσα στην απόλυτη μοναξιά, γιατί άλλο παιδί στην ηλικία του δε βρισκόταν τώρα το χειμώνα, στο Πισκοπιό.

Σελ. 370
Από εκείνη τη μεριά δε φαινόταν η θάλασσα, μα τα σπίτια του Πισκοπιού και το βουνό, που ορθωνόταν στον ουρανό της δύσης.

Σελ. 383
Ο ήλιος είχε γύρει κιόλας πίσω απ' την πλαγιά του Πισκοπιού, και τα κυπαρίσσια πήραν το χρώμα της νύχτας.

Σελ.393
Και πάλι βυθιζόταν στον ασάλευτο στοχασμό της, ως την ώρα που ο ήλιος έγερνε κατά το βουνό του Πισκοπιού, μακραίνοντας πάνω στο χώμα τις σκιές των σταυρών και των κυπαρισσιών.


Βιβλιογραφία:
Wikipedia
https://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=99212
https://act-in-idios.blogspot.gr/2012/09/blog-post_26.html#.UUtEGRfwmxA
Αναφορές από το βιβλίο του Κωστή Μπαστιά “Στεριές και Θάλασσες”


Οι μαθητές που εργάστηκαν για την εργασία:
Τομτσίνι Κατερίνα
Παλαιολόγος Κωνσταντίνος
Μπαρμπέρης Αργύρης
Κοντούλης Αποστόλης

ΑΓΙΟΣ ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΟΣ

Ελλη Σκάλα, Πέτρο Ντόνα 2013-03-26
Η ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΟΥ
Στις 20 Ιανουαρίου, η Καθολική Εκκλησία τιμά τη μνήμη δυο μαρτύρων, του Αγίου Φαβιανού και του αγίου Σεβαστιανού.
Πριν γνωρίσουμε τη ζωή αυτού του χριστιανού στρατιωτικού που μαρτύρησε στη Ρώμη, χρειάζεται να καταλάβουμε την εποχή του. Μια εποχή κατά την οποία οι χριστιανοί στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία άρχισαν να εξαπλώνονται κι ιδιαίτερα στη Ρώμη να γίνονται πολυάριθμοι.
Με το Διάταγμα του 250, ο αυτοκράτορας Δέκιος είχε εξαπολύσει ένα τρομακτικό διωγμό κατά των χριστιανών, χαρίζοντας στην εκκλησία μια σειρά μαρτύρων συμπεριλαμβανομένου του Πάπα Φαβιανού. Ωστόσο, η χριστιανική λογοτεχνία του 3ου αιώνα βρίθει από αναφορές στην ιδέα του μαρτυρίου. Δηλαδή, η προοπτική του μαρτυρίου είναι μια διάσταση της πίστης των χριστιανών της εποχής οι οποίοι βλέπουν τους φίλους, τους διπλανούς τους, να χύνουν το αίμα τους από πίστη. Συγγραφείς όπως ο Ιππόλυτος, ο Τερτουλιανός, ο Ωριγένης, ο Κυπριανός περιγράφουν στα έργα τους αυτή την ώθηση της αγάπης για το Χριστό καθώς και την ένθερμη επιθυμία των χριστιανών να υποφέρουν γι’ Αυτόν. Εκτός από τους μάρτυρες όμως, η Εκκλησία γνώρισε και τους αποστάτες της πίστης, κυρίως κατά το διωγμό του Δέκιου.
Σύμφωνα με το βίο του Αγίου Σεβαστιανού, ορμώμενος και εμποτισμένος από αυτό το πνεύμα μαρτυρίου, ο Άγιος Προστάτης μας υπήρξε από εκείνους που με τη νουθεσία, την παρότρυνση, την ενθάρρυνση στήριξε τους φυλακισμένους χριστιανούς, διατηρώντας ζωντανό αυτό το πνεύμα. Είναι φυσικό, για τον συγγραφέα της ζωής ενός Αγίου να υπογραμμίζει τη βιωμένη πίστη του, τα χαρακτηριστικά και οι τρόποι με τους οποίους όμως αυτή εκφράζεται, επηρεάζονται από το περιβάλλον που ζει. Έτσι ήταν φυσικό για τον Σεβαστιανό να προσφέρει όλη τη διαθεσιμότητα του με γενναιοδωρία, στην καλλιέργεια της «πνευματικότητας του μαρτυρίου», στο οποίο ζούσε η Εκκλησία του 3ου αιώνα.
Η πρώτη ιστορική μαρτυρία που έχουμε για τον Άγιο Σεβαστιανό προέρχεται από το έργο «Εκκλησιαστικό Ημερολόγιο» του 354, όπου αναφέρεται το όνομα, το μαρτύριο και ο τόπος ταφής του. Στα τέλη του 4ου αιώνα ο Άγιος Αμβρόσιος Μεδιολάνων μνημονεύει το όνομα του στην 118η ωδή του, τονίζοντας την καταγωγή του από τα Μεδιόλανα (Μιλάνο). Το 440 γράφεται το «Πάθος» (μαρτύριο) του Αγίου (πρόκειται για ιστορικό μυθιστόρημα, γεμάτο θαύματα και μεταστροφές ειδωλολατρών) ενώ ο εκκλησιαστικός ιστορικός Συμέων ο Μεταφραστής τον 10ο αιώνα καταγράφει την οριστική μορφή της βιογραφίας του.

Ο Σεβαστιανός γεννήθηκε στην πόλη Ναρβόννη της Γαλλίας, από όπου καταγόταν ο πατέρας του, μεγάλωσε όμως στην πόλη της μητέρας του το Μιλάνο (Βόρεια Ιταλία). Οι διάφορες βιογραφίες συγκλίνουν στην χριστιανική ανατροφή που του δόθηκε. Το όνομα του προέρχεται από την ελληνική λέξη «Σεβαστός», που σημαίνει ο άξιος σεβασμού, ο σεβάσμιος.
Το 283 ακολουθεί την στρατιωτική σταδιοδρομία. Τα χαρακτηριστικά που τον διακρίνουν είναι η τιμιότητα, η ευφυΐα και η γενναιότητα. Με τέτοια προσόντα δεν αργεί να τραβήξει την προσοχή των ανωτέρων του. Ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός τον διορίζει επικεφαλή της Πραιτωριανής φρουράς, θέση εμπιστοσύνης παρόλο που δεν καταγόταν από οικογένεια ευγενών.
Χάρη στο αξίωμα του ο Σεβαστιανός επισκεπτόταν τους χριστιανούς στις φυλακές τους οποίους καταδίωκε ο αυτοκράτορας. Τους ενθάρρυνε με το λόγο και τους διευκόλυνε να έχουν τα Μυστήρια από ιερείς. Παρότρυνε τους φυλακισμένους στο μαρτύριο, καταφρονώντας την πρόσκαιρη ζωή για τη μέλλουσα, συνοδεύοντας πολλούς μέχρι τον τόπο του μαρτυρίου.
Όταν αποκαλύφθηκε η χριστιανική πίστη του Σεβαστιανού, ο αυτοκράτορας διέταξε να τον συλλάβουν και να τον δικάσουν ως προδότη. Στην απορία του αυτοκράτορα γιατί δεν έδειξε ευγνωμοσύνη στις τιμές που του επιδαψίλευσε και στην ερώτηση του αν είναι χριστιανός, ο Σεβαστιανός έδωσε θαρραλέα μαρτυρία πίστης η οποία του κόστισε την καταδίκη σε θάνατο. Οδηγήθηκε σε πεδίο τοξοβολίας στην Αππία οδό και αφού τα βέλη γέμισαν το σώμα του τόσο που να μοιάζει σαν αχινός, εγκαταλείφθηκε στον πάσσαλο που είχε δεθεί.
Το βράδυ η Ειρήνη, σύζυγος του μάρτυρα Κάστουλου, παίρνοντας το σώμα για να το ενταφιάσει είδε ότι ο Σεβαστιανός ήταν ζωντανός. Τον πήρε σπίτι της και τον περιποιήθηκε ώσπου ανάρρωσε. Παρά τις παρακλήσεις χριστιανών να εγκαταλείψει την πόλη, ο Σεβαστιανός έμαθε ότι ο Διοκλητιανός θα πήγαινε να θυσιάσει στο ναό του Ηρακλή, πήγε εκεί και από ένα υψηλό σημείο του μίλησε προκαλώντας την έκπληξη του αυτοκράτορα. Αφού τον συνέλαβαν, τον οδήγησαν στον Ιππόδρομο και χτυπήθηκε μέχρι θανάτου με ρόπαλα.
Για να εμποδίσουν τους χριστιανούς να πάρουν το σώμα του, το ρίχνουν στον υπόνομο που ονομάζεται Cloaca maxima. Το βράδυ όμως παρουσιάζεται στον ύπνο της χριστιανής Λουκίνας (Φωτεινής) υποδεικνύοντας το σημείο που βρίσκεται το σώμα του. Η Λουκίνα το βρίσκει στο κανάλι Euripus Agrippae και ενταφιάζεται με επιμέλεια στην κατακόμβη όπου είχαν ταφεί οι Απόστολοι Πέτρος και Παύλος.
Πάνω σ’ αυτή την κατακόμβη η οποία βρίσκεται στην πύλη των Αυριλαινών τειχών απ’ όπου περνάει η Αππία οδός, τον 4ο αιώνα ανεγέρθηκε η Βασιλική των αποστόλων η οποία επί Πάπα Γρηγορίου του Μέγα (6ο αι.) μετονομάστηκε σε Βασιλική του Αγίου Σεβαστιανού εξαιτίας των πολλών θαυμάτων του Αγίου. Ο ναός είναι μία από τις 7 Βασιλικές της Ρώμης. Ο ίδιος ποντίφικας ανακήρυξε τον Άγιο Σεβαστιανό τρίτο προστάτη της Ρώμης μετά τους Αποστόλους Πέτρο και Παύλο.
Το 826 ο Πάπας Ευγένιος β’ μετέφερε τα λείψανα του μάρτυρα στο Βατικανό και παρέμειναν εκεί μέχρι το 1218 οπότε ο Πάπας Ονώριος γ’ επανέφερε τα λείψανα (εκτός από την κάρα που παρέμεινε στον Α. Πέτρο)στη Βασιλική του Αγίου.
Οι προσκυνητές διέδωσαν την ευλάβεια στον Άγιο Σεβαστιανό ο οποίος θεωρείται προστάτης από την επιδημία της χολέρας. Στην Δυτική Ευρώπη τον τιμούσαν πολύ μέχρι τον 16ο αιώνα όπως μαρτυρούν ναοί και τοπωνύμια ακόμη και στην Λατινική Αμερική.

ΜΑΡΚΟΣ ΒΑΜΒΑΚΑΡΗΣ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΜΜΑΤΑΣ 2013-03-25

"Εγεννήθηκα στην πρωτεύουσα των Κυκλάδων στην Ωραία Σύρα και συγκεκριμένα σε μια φτωχική συνοικία της Ανω Χώρας ονομαζόμενη
Σκαλί το έτος 1905 από γονείς πάμπτωχους ..... Το χωριό είχε τον Αγιο Σεβαστιανό και άλλες εκκλησίες καθολικές.Απάνω αψηλά στη χώρα που καθόμουνα εγώ, βουνό σχεδόν ήτανε και εκεί αρχίσανε και χτίσανε σπίτια με πέτρες, γερά σπίτια. Ήτανε με στενά δρομάκια, δεν είχανε χώρο μεγάλο, δεν είχανε ένα περιβολάκι, μιαν αυλή μεγάλη."

"Ολη μου η οικογένεια είμαστε καθολικοί, Φραγκοσυριανοί όπως μας λένε...... Οι Συριανοί καθεαυτού είναι αυτοί οι Φράγκοι΄. Όταν ήμουν παιδί στη Σύρα οι ορθόδοξοι ζούσαν στην Κάτω Χώρα, στη θάλασσα κοντά, κι εμείς οι Φράγκοι στην Ανω Σύρα" .

"Είχαμε ωραία τροπάρια, καθολικά δηλαδή, όμως δεν μπόρεσα να τα μάθω, δεν πρόκανα να τα μάθω. Έφυγα." Μα δεν έφυγε μωρό. Έφυγε από τη Σύρα δεκατεσσάρων δεκαπέντε χρόνων και είχε όλο τον καιρό να τα μάθει. Απλώς μαζί με όλα τα άλλα εγκατέλειψε και την εκκλησία. Πρόλαβε όμως να συνομιλεί με τους Αγγέλους.

"Το 1909 με έστειλε ο πατέρας μου σχολειό. Αγάπησα τα γράμματα. Τότε στα μικρά παιδάκια φοράγανε ποδιές. Από αλατζά η ποδιά..... Ο δάσκαλός μας κύριος Τσαγκούρος ήτανε πολύ αυστηρός. Όμως εμένα με είχε πάρει από καλό μάτι γιατί μάθαινα. Σαυτόν πολλά χρωστώ."

"Έφτασε και το 1912. Τότε επήραν τον πατέρα μου στρατιώτη." Στις 6 Οκτωβρίου έγινε πάνδημη και κατανυχτική δέηση στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Έγινε και έρανος για να δοθούν τα χρήματα σε όσες οικογένειες είχαν κάποιο μέλος τους στον πόλεμο. Άραγε να πήρε βοήθημα η οικογένεια Βαμβακάρη;

"Όταν έφυγε ο πατέρας μου με παίρνει εμένα η μάνα και πάμε να πιάσουμε δουλειά σε ένα κλωστήριο, του Δεληγιάννη. Άρχισε τη δουλειά στο βαφείο του κλωστηρίου κι εγώ έκανα πακέτα τα νήματα. Η μάνα μου έπαιρνε τρισήμισι δραχμές την ημέρα κι εγώ τρισήμισι δραχμές τη βδομάδα".

"Στα 1915 οργίαζε το λαθρεμπόριο. Ο θείος μου ο μπακάλης έκανε κι αυτός λαθρεμπόριο ζάχαρης και τσιγαρόχαρτου. Η μητέρα μου που τον βοηθούσε ζωνότανε σαν μπλάστρη τη ζάχαρη και το τσιγαρόχαρτο και το κουβαλούσε στην αγορά. Απ τις πολλές φορές ένας υπενωματάρχης την έπιασε. Μας κουβαλήσανε τότε στο κρατητήριο. Δεχτήκαμε και πήγαμε και φυλακή κι εμείς τα μωρά μαζί με τη μάνα μας, δεκαπέντε μέρες".

"Η Σύρα δεν είχε μόνο καλό κόσμο. Η Ερμούπολις λιμάνι ήτανε, μεγάλο κέντρο, και είχε όλα τα δεινά των λιμανιών. Και το χασίσι από τη Σύρα ξεκίνησε. Και οι κουτσαβάκηδες εκεί υπήρχαν. Αφού είχανε γράψει μια φορά για τη Σύρα -σαράντα καφενεία και εξηνταριά τεκέδες".

"Τους πρώτους μου στίχους τους είχα γράψει προτού να μάθω όργανο, στη Σύρα.... Τις απόκρηες κάθε Κυριακή επληρώναμε μια λατέρνα, οργανάκι που λένε, και μας έπαιζε το οργανάκι και χορεύαμε με τα ζεμπέκια στις άλάνες. Το οργανάκι δεν έπαιζε τα αποκρηάτικα. Έπαιζε βαλς, καντρίλιες, συρτά, καλαματιανά, ζεμπέκικα, χασάπικα, σέρβικα. Η Σύρα είχε πολλά οργανάκια. Ήτανε πλημμυρισμένη. Τα φέρνανε από την Πόλη".

Πηγή: Μάνος Ελευθερίου
"Μαύρα Μάτια Ο Μάρκος Βαμβακάρης και η συριανή κοινωνία στα χρόνια
1905-1920"
Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

Σελ. 111, 19, 20, 161, 167,172, 237, 259, 287

ΜΑΡΚΟΣ ΒΑΜΒΑΚΑΡΗΣ

Γιάννης Κομματάς 2013-03-25
Εγεννήθηκα στην πρωτεύουσα των Κυκλάδων, την ωραία Σύρα.

Άνω Σύρος

δημητρης ντασιος μαλτεζος 2013-03-25

Η Άνω Σύρος είναι ένας μεσαιωνικός οικισμός, που κατοικείται μέχρι και σήμερα ιδιαίτερα το καλοκαίρι. Είναι χτισμένη στον ανατολικό λόφο πάνω από την Ερμούπολη. Η ρυμοτομία της περιλαμβάνει πανέμορφα στενά δαιδαλώδη σοκάκια, σκαλιά και κτίρια που το ένα ακουμπάει στο άλλο. Μέσα στον μεσαιωνικά οικισμό της Άνω Σύρου, δεν κυκλοφορούν οχήματα, αφού τα σοκάκια έχουν πλάτος λιγότερο από δύο μέτρα και παντού υπάρχουν σκαλιά. Η Άνω Σύρος έχει αυτή τη μορφή γιατί την εποχή που δημιουργήθηκε ο οικισμός υπήρχε ο φόβος της επίθεσης κουρσάρων. Ο Δήμος της Άνω Σύρου, από τους αρχαιότερους στην Ελλάδα, ενσωματώθηκε στον Δήμο Σύρου, σύμφωνα με το σχέδιο “Καλλικράτης” και αποτελείται από τους οικισμούς: Άνω Σύρος, Επισκοπειό, Αληθινή, Μάλια, Κίνι, Αγιο Δημήτριο, Φοινικιά, Μύτακα, Παπούρι, Χαλανδριανή, Πλατύ Βουνί και Σαν Μιχάλη. Πριν από τον “Καλλικράτη” ήταν ο μεγαλύτερος σε έκταση Δήμος της Ελλάδας, έχοντας στη δικαιοδοσία του όλο το βόρειο τμήμα του νησιού, περίπου το 50% της συνολικής έκτασης της Σύρου και το νησί Γυάρος, δηλαδή 50.500 στρέμματα. Ο πληθυσμός της Ανω Σύρου είναι περίπου 1700 κάτοικοι, που ασχολούνται περισσότερο με την ναυτιλία, τον τουρισμό και λιγότερο με την γεωργία, την κτηνοτροφία, την μελισσοκομία, κλπ. Η απόσταση από το λιμάνι, μέχρι την κεντρική είσοδο της πόλης είναι 3500 μέτρα και ο δρόμος που οδηγεί εκεί είναι ασφαλτοστρωμένος. Οι είσοδοι παλαιότερα ήταν εφτά, αλλά σήμερα έχουν μείνει τρεις. Στην Άνω Σύρο, δεν υπάρχει μία κεντρική πλατεία και σημείο αναφοράς είναι ο κεντρικότερος δρόμος της, η "Πιάτσα".
(φωνές του σώματος. Σελ. 11 <<Το κέντρο της απάνω χώρας>>).

Βιομηχανικό Μουσείο Ερμούπολης

Αλεξανδρος Νικολαιδης 2013-03-25
Δίπλα στα νεοκλασικά μέγαρα της Ερμούπολης, συναντά κανείς τα φουγάρα της βιομηχανίας, τις σκαλωσιές των ταρσανάδων, τους γερανούς και τα ρυμουλκά του Νεωρίου.
Σ’ αυτό τον ιστορικό ιστό βρίσκονται και τα τρία κτίρια που ο Δήμος της Ερμούπολης έχει παραχωρήσει σε ένα πολύ ενδιαφέρον μουσείο: το Βιομηχανικό Μουσείο της Ερμούπολης.
Ένα Μουσείο γεννιέται
Πάνω από τετρακόσια σπάνια τεκμήρια από τη βιομηχανική κληρονομιά της Ερμούπολης, ήταν η πρώτη γεύση από το Μουσείο, σε μια έκθεση που πρωτολειτούργησε τον Μάιο του 2000.
Χάρτες και εικόνες από το τέλος του 17ου έως τα μέσα του 20ου αιώνα, πρωτότυπα αρχιτεκτονικά και πολεοδομικά σχέδια από τη δημιουργία της νεοκλασικής Ερμούπολης, ζωγραφικοί πίνακες συριανών ζωγράφων του 19ου αιώνα και ομοιώματα πλοίων, ήταν μερικά μόνο από τα πρώτα εκθέματα.
Σήμερα, τον κεντρικό κορμό της έκθεσης, αποτελούν περίπου είκοσι συντηρημένες μηχανές της συλλογής του Μουσείου, που συνοδεύονται από δεκάδες αντικείμενα, εργαλεία, πρώτες ύλες και προϊόντα της βιομηχανίας.
Ζωντανεύοντας το παρελθόν
Παράλληλα, στις οθόνες της έκθεσης ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να θαυμάσει εικόνες του λιμανιού της εποχή του ατμού και των ιστίων, να παρακολουθήσει σκηνές βιομηχανικών εργασιών και να δει μια εικονική συλλογή επιστημονικών οργάνων του 19ου αιώνα.
Ξεχωριστό ενδιαφέρον έχει το ψηφιακό αρχείο εικόνας και ήχου, με καταγραφές προφορικών μαρτυριών παλαιών εργατών και τεχνιτών, όπως επίσης και η τρισδιάστατη ψηφιακή αναπαράσταση δημόσιων και βιομηχανικών κτηρίων.
Στο τμήμα της Έκθεσης που αφορά την ιστορία του εμπορίου, εκτίθεται και ένα ολόκληρο κατάστημα γυναικείων νεωτερισμών του αρχών του 20ου αιώνα!
Η έκθεση λειτουργεί στο Χρωματουργείο Κατσιμαντή και στο γειτονικό Σκαγιοποιείο Αναιρούση, ενώ έχει ολοκληρωθεί και η αναστήλωση του τρίτου κτίριου του Μουσείου,το Βυρσοδεψείο Κορνηλάκη.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΙΤΑΛΗΣ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΜΜΑΤΑΣ 2013-03-24
Ο Γεώργιος Βιτάλης ήταν ένας μεγάλος γλύπτης που έκανε την Τήνο αλλά και τη Σύρο διεθνώς γνωστή. << Η ζωή του υπήρξε γεμάτη πάθος για τη γλυπτική Τέχνη.Έφυγε απ'το χωριό του ,τα Υστέρνια της Τήνου,ακολουθώντας τον πατέρα του στη Σμύρνη για να δουλέψει σε οικοδομές.Γρήγορα όμως τον εγκατέλειψε και έφυγε κρυφά για την Αθήνα,αφού στόχος του ήταν η γλυπτική και ήθελε να την μάθει στο Πολυτεχνικό Σχολείο και στα εργαστήρια άλλων φτασμένων γλυπτών.
Η επιτυχία δεν άργησε.Το μεγάλο ταλέντο του τον οδήγησε γρήγορα με υποτροφία στο Μόναχο, όπου διέπρεψε, βραβεύτηκε και οι Βαυαροί ,μ'επικεφαλής το βασιλιά τους Λουδοβίκο, τον ήθελαν εκεί καθηγητή.Όμως ο Βιτάλης γύρισε στην πατρίδα κι'εγκαταστάθηκε στην Ερμούπολη της Σύρου, όπου και έμεινε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, αφήνοντας πολλά αριστουργήματα στο νησί αυτό των Κυκλάδων. Ο θάνατος τον βρήκε στην Αλεξάνδρεια, όπου δούλεψε τον ανδριάντα του Γεωργίου Αβέρωφ και το μαυσωλείο του που είχε αποφασιστεί να στηθεί στο Α' νεκροταφείο της Αθήνας.>>

<<Αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Ερμουπόλεως, κάποια μέρα του 1870 γυρίζοντας απ'την Βαυαρία, και έμεινε εκεί μέχρι να βρει το μέσο που θα τον πήγαινε για ένα προσκύνημα στην Τήνο και κατόπιν στην Αθήνα όπου σκεφτόταν να εγκατασταθεί οριστικά για να εργαστεί.Η άφιξη του όμως έγινε γνωστή αμέσως στο νησί της Σύρου και οι προύχοντες, ανάμεσα στους οποίους ο μεγαλοβιομήχανος Βαφιαδάκης, έσπευσαν να τον υποδεχθούν.Εκείνη την εποχή στην Σύρο γίνονταν πολλά έργα,χτίζονταν πολλά θαυμάσια σπίτια, ολοκληρώνονταν ναοί περίλαμπροι,στήνονταν μεγάλες βιομηχανίες...
Πολλοί ήταν οι φιλότεχνοι που επιθυμούσαν να στολίσουν το νησί με αγάλματα, αρχιτεκτονικά έργα, ταφικά μνημεία, ανδριάντες, ηρώα.Έτσι μόλις έμαθαν ότι ο Γεώργιος Βιτάλης, ένας βραβευμένος από την Ακαδημία του Μονάχου γλύπτης, περνούσε απ'την Σύρο θέλησαν να τον κρατήσουν κοντά τους.
Δεν είναι γνωστό τι συζήτησαν ο Βιτάλης με τον Βαφιαδάκη.Εκείνο που είναι βέβαιο είναι ότι ο μεγάλος γλύπτης πήρε την απόφαση να εγκατασταθεί στην Ερμούπολη και να ιδρύσει εκεί ένα απ'τα μεγαλύτερα εργαστήρια μαρμαρογλυπτικής.Εργάστηκε με πάθος και όρεξη και πολλά απ'τα έργα του αποτελούν μοναδικά δείγματα γλυπτικής τέχνης, όπως εκείνο το μαρμάρινο τέμπλο του ναού του Αγίου Νικολάου,που θεωρείται απ'τα ωραιότερα,αν όχι το ωραιότερο και εξοχότερο τέμπλο της Ελλάδας...
Όλοι οι βιομήχανοι που χτίζουν εργοστάσια στην Σύρο έχουν την επιθυμία να αποκτήσουν και κάποιο έργο του μεγάλου γλύπτη του οποίου η φήμη έχει ξεπεράσει τα όρια της Ελλάδας.Πολλοί τον παρακαλούν να τους ετοιμάσει ένα ταφικό μουσείο για την οικογένειά τους στο νεκροταφείο της Ερμούπολης, που σιγά σιγά μετατρέπεται σε γλυπτοθήκη με τα εξαιρετικής τέχνης μνημεία τα οποία αποκτά.>>



Πηγή πληροφοριών :

ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΙΡΟΦΥΛΑ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΙΤΑΛΗΣ Ο γλύπτης με τα μεγάλα οράματα


Εκδόσεις ΦΙΛΙΠΠΟΤΗ


Σελίδες : 11, 12, 26, 27, 31, 32

Γενικό Νοσοκομείο Σύρου

ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΡΕΝΤΟΥΜΗ 2013-03-20

Το Γενικό Νοσοκομείο Σύρου "Βαρδάκειο και Πρώιο" είναι δημόσιο νοσηλευτικό ίδρυμα και βρίσκεται στην Ερμούπολη της Σύρου στην Περιφέρεια των Κυκλάδων. Στη θέση που βρίσκεται σήμερα κτίστηκε κυρίως με κεφάλαια των κληροδοτημάτων των αειμνήστων Ιωάννη Κυριαζή Βαρδάκα και Σταμάτη Κωνσταντίνου Πρώιου και άρχισε τη λειτουργία του, την 16η Οκτωβρίου 1958. Τα επίσημα εγκαίνια του νοσοκομείου έγιναν την 14η Ιουλίου 1959.Αποτελεί συνέχεια άλλου, του πρώτου στην Ελλάδα οργανωμένου νοσοκομείου το οποίο κτίστηκε στη Σύρο το 1825-1826 από τον αείμνηστο Ρόδιο αρχιτέκτονα Γεώργιο Μηλιώνη ο οποίος έθεσε το θεμέλιο λίθο και διέθεσε την περιουσία του για το σκοπό αυτό αλλά και με συνεισφορές των κατοίκων του νησιού με πρωτοβουλία των εμπόρων.
Το νοσοκομείο αυτό το οποίο λειτούργησε ως Δημοτικό με την επωνυμία "Η ΕΛΠΙΣ " με πρόεδρο τον εκάστοτε Δήμαρχο της Ερμούπολης και αδελφάτο το οποίο διόριζε το Δημοτικό Συμβούλιο, σταμάτησε τη λειτουργία του το 1958. Σήμερα το νοσοκομείο καλύπτει σχεδόν το σύνολο των παθολογικών και χειρουργικών ειδικοτήτων.

Οι χειρουργικές αίθουσες είναι πλήρως οργανωμένες, εξοπλισμένες με τον πλέον σύγχρονο εξοπλισμό, και ανταποκρίνονται σε μεγάλη ποικιλία χειρουργικών επεμβάσεων της γενικής χειρουργικής, ενδοσκοπικές - λαπαροσκοπικές, της ορθοπαιδικής, της οφθαλμολογίας, της ωτορινολαρυγγολογίας, της ουρολογίας και της γυναικολογίας.
Τα εργαστήρια είναι εξοπλισμένα με σύγχρονα μηχανήματα και επιστημονικό εξοπλισμό που παρέχει υποστήριξη σε όλα τα τμήματα. Ειδικότερα είναι εξοπλισμένα με δύο ακτινολογικά μηχανήματα, μαστογράφο, αξονικό τομογράφο, τελευταίας γενιάς υπερηχοτομογράφους, μετρητή οστικής μάζας, αναλυτές βιοχημικούς, αιματολογικούς ανοσολογικούς- ορμονολογικούς και παθολογοανατομικό εργαστήριο.

πηγές: https://www.vardakeio.gr/mainframe.htm

Ε.Ροϊδης , Συριανά Διηγήματα(εκδ.Σύγχρονη Εποχή 2010)
Διήγημα:Ιστορία ενός σκύλου σελ.48,49,51

<< Ο τότε αρχίατρος του Συριανού νοσοκομείου ήτο όχι μόνον καλός χειρουργός, αλλά και κάλλιστος άνθρωπος. Ευσπλαγχνισθείς τους αθλίους εκείνους, εφιλοξένησε πλην του παθόντος εις το κατάστημα τον υιόν του και τον σκύλον.>>

<< Ωφελούμενος εκ της απουσίας του νέου Κάρλου, τοποθετηθέντος διά συστάσεως του ιατρού εις ικανώς απέχον βαφείον, ησχολήθη διά παντοίων περιποιήσεων να ελκύση του σκύλου την εμπιστοσύνην, την δε ημέραν της εξόδου του εκ του νοσοκομείου κατώρθωσε να προπεμφθή παρ' αυτού μέχρι της άκρας της οδού.>>

<<Συλλαβών τον ανύποπτον Πλούτωνα και δέσας αυτόν επι της ανατομικής τραπέζης, ήρχισε να κρεουργή τάς σάρκας του ανηλεώς. Ενώ εις τοιαύτην παρεδίδετο διασκέδασιν, επέστρεφεν ο Κάρλος εις το νοσοκομείον προς παραλαβήν της πενιχράς πατρικής κληρονομιάς, ήτοι δέματος θεατρικών ενδυμάτων.>>


Λαζαρέτα

Λολα Μανωλοπουλου 2013-03-20
"...Ο άλλος βραχίονας του ορμού που είχε απλωθεί το εργοτάξιο του ταρσανά απόληγε στα Λαζαρέτα.Απ'αυτό το σημείο μπορείς και σήμερα ν'αποθαυμάσεις το πανόραμα της Ερμούπολης, της νεράιδας όλων των Κυκλαδικών πόλεων.Έβλεπες ένα κάτασπρο γλάρο με μυθικές διαστάσεις, να'χει απλώσει τις δύο φτερούγες του στην πιο λουλακιά θάλασσα του Αιγαίου και να ξεκουράζεται.Τις δύο φτερούγες του πουλιού τις σχημάτιζαν χιλιάδες μαρμαρόχτιστα σπίτια σκαρφαλωμένα το ένα πάνω στ'άλλο, μέχρι τις κορυφές των δυο λόφων της πόλης."

Ρίτα Μπούμη-Παπά, Η Χρυσώ(εκδ.Σύγχρονη Εποχή 2007) σελ.113

Άγιος Νικόλαος των Πλουσίων

Τομτσίνι Αικατερίνη 2013-03-20
Πληροφορίες για το Ναό


Ο Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου είναι ορθόδοξος ναός που βρίσκεται στη Σύρο, πολιούχος της πρωτεύουσας Ερμούπολης. Είναι ο τρίτος αρχαιότερος Ιερός Ναός της Ερμούπολης.
Για τα οικοδομικά του σχέδια ενδιαφέρθηκε προσωπικά ο Βασιλιάς Όθων.
Ο μεγαλοπρεπής ναός θεμελιώθηκε από τον Μητροπολίτη Κυκλάδων Δανιήλ Κοντούδη στις 28 Φεβρουαρίου 1848 σε σχέδια του Γ. Μεταξά και εγκαινιάστηκε επισήμως στις 14 Σεπτεμβρίου 1870 από τον Αρχιεπίσκοπο Σύρου Αλέξανδρο Λυκούργο, χωρίς να έχει ολοκληρωθεί ο εσωτερικός διάκοσμος. Μεγάλοι δωρητές και ευεργέτες υπήρξαν η Βασίλισσα Όλγα (προσέφερε 3.000 λίρες για την αποπεράτωση των καμπαναριών και τέσσερις φανούς της βασιλικής άμαξας, που μέχρι σήμερα περικοσμούν το εσωτερικό του ναού), ο τσάρος Νικόλαος, ο βαρόνος Σινά, η οικογένεια Σταματίου Πρωίου, ο Δημ. Βαφιαδάκης, οι πλοιοκτήτες Νικόλαος και Μηνάς Ρεθύμνης κ. ά.
Ο ναός σε σχήμα σταυρού, είναι τοποθετημένος σε υπερυψωμένη αυλή με μαρμάρινο στηθαίο και κιγκλίδωμα. Ανήκει στον τύπο της βασιλικής με τρούλο. Σκάλα ύψους 4 μ. οδηγεί στο ολομάρμαρο κεντρικό τμήμα της πρόσοψης, που έχει στο ισόγειο πρόπυλο με μορφή στοάς σε τέσσερις ιωνικούς κίονες και δυο παραστάδες με κορινθιακά επίκρανα. Στέφεται με αέτωμα και πλαισιώνεται από τους πύργους των κωδωνοστασίων. Οι πλάγιες όψεις διαιρούνται σε όλο το ύψος από παραστάδες με μαρμάρινα κορινθιακά επίκρανα και βάσεις. Τα πλαίσια των ανοιγμάτων είναι μαρμάρινα με εξαιρετική διακόσμηση. Ο τρούλος εδράζεται σε μαρμάρινους κορινθιακούς κίονες που πλαισιώνουν δίλοβα παράθυρα. Εσωτερικά, τοξοστοιχίες σε πεσσούς χωρίζουν τον ναό σε τρία κλίτη και γυναικωνίτης περιτρέχει τις τρεις πλευρές του. Κυριαρχεί το μάρμαρο, που προσδίδει ξεχωριστή αίγλη στον ναό: μαρμάρινοι κορινθιακοί κίονες, υπέρθυρα με ανάγλυφες φυτικές διακοσμήσεις, πλακόστρωση σε χρώμα γκρι – γαλάζιο. Το θαυμάσιο μαρμάρινο τέμπλο έγινε μετά από πανελλήνιο διαγωνισμό που προκήρυξε ο Δήμος. Δεν γνωρίζουμε τον σχεδιαστή, κατασκευάστηκε όμως από τον Τήνιο γλύπτη Γεώργιο Βιτάλη το διάστημα 1883- 1899.
Είναι από πεντελικό μάρμαρο, με ένθετα μάρμαρα Ιταλίας στα πλαίσια και τη βάση. Καλύπτεται από ανάγλυφα και εγχάρακτα κοσμήματα τονισμένα με χρυσό. Εντυπωσιακοί είναι οι ανάγλυφοι καθιστοί άγγελοι της Ωραίας Πύλης. Ο μαρμάρινος άμβωνας σχεδιάστηκε από τον Αντ. Φραγκούλη με βάση τον άμβωνα της Μητρόπολης Αθηνών. Το 2006 έγιναν εργασίες συντήρησης για την αποκατάσταση και ανακαίνιση του ναού και την ίδια χρονιά ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος ενθρόνισε ιερό απότμημα από τα λείψανα του Αγίου.
Σήμερα, ο ναός δεν αποτελεί μόνο αληθινό κόσμημα για την Ερμούπολη και τη Σύρο, αλλά και εστία ποικίλης ενοριακής, πνευματικής και κοινωνικής δραστηριότητας. Στο σκευοφυλάκιό του φυλάσσονται πολύτιμα ιερά σκεύη, Ευαγγέλια, Άγια Ποτήρια, σταυροί ευλογίας και χρυσοκέντητοι επιτάφιοι, ευλαβικά αφιερώματα πρέσβεων, πλοιοκτητών, επιχειρηματιών και προξένων από την Ελλάδα, τη Ρωσία και τις Παραδουνάβιες Χώρες.

Απόσπασμα από το βιβλίο.
(Μ. Καραγάτσης, Η Μεγάλη Χίμαιρα, σελ. 75-79, Εκδόσεις: Εστία)

“Ο γάμος τους γίνηκε ύστερ' από μια βδομάδα, στον Άγιο Νικόλαο τον Πλούσιο.
Όλος ο καλός κόσμος της Σύρας ήταν προσκαλεσμένος. Κι ήρθε ο καλός ο κόσμος, με περιέργεια και συμπάθεια, να θαυμάσει το νιό και όμορφο ζευγάρι. [...]. Η Μαρίνα κοιτάει ολόγυρα. Πλέει η άσπρη εκκλησία στον ήλιο, που μπαίνει ανεμπόδιστος από τα μεγάλα παράθυρα, οργιάζει στα χρώματα και στη λαμπράδα ενός γιορτερού κόσμου. Το κεφάλι του γέρο ιερέα, με τα λυτά μαλλιά και τα μακριά γένια έχει κάτι από την ήρεμη λάμψη μύστη ορφικού. Οι ψαλμοί, πρωτόγονα μελωδικοί, αναβλύζουν από ψυχές κρυστάλλινες. Στα έξυπνα, τ' ανήσυχα και τυραγνισμένα πρόσωπα του κόσμου ζωγραφίζεται χαμόγελο κρατημένης χαράς κι αμυδρής ειρωνείας.
Τώρα ο Αντώνης Παπαδάκης- ο κουμπάρος- αλλάζει τα στέφανα. Ύστερα, ο ιερέας τους παίρνει από το χέρι και τους οδηγεί στο μυστικό χορό του Ησαΐα, ενώ ο κόσμος συνωστίζεται ολόγυρα τους γελώντας, φωνάζοντας ευχές και ραίνοντας τους με κουφέτα και ρύζι. Γίνεται ακαταστασία, οχλαγωγία, που κάθε άλλος ξένος θα την έκρινε αντίθετη στην ιερότητα του τόπου. Μα η Μαρίνα, που είχε θρέψει τη γνώση της με τ' όραμα της Αρχαίας Ελλάδας, βλέπει την Ελλάδα της γνώσης της να ζει πάντοτε ίδια και ανάλλαχτη, γοητευτική κι ανάλαφρη.
Η τελετή τελείωσε. Η Μαρίνα βγαίνει από την εκκλησία, στηριγμένη στο μπράτσο του άντρα της. Ο πλακόστρωτος περίβολος ξαπλώνεται θαμπωμένος από φως κιτρινόχρυσο, εξαίσια αντίθεση στον καταγάλανο θόλο τ' ουρανού. Από το πέλαγο ο μπάτης σιγοπνέει γεμάτος αρμυρές οσμές κι αργοσαλεύει τα φύλλα των φοινικιών. Δεξιά, σε κατανομή αμφιθεατρική, υψώνεται η ηλιόλουστη πολιτεία, σμίγοντας το λευκό ασβέστη της με τη ζαφειρόσκονη τ' ουρανού. Η ζωή της χαμογελάει, της ανοίγει τη γλυκιά αγκαλιά της να την δεχτεί, να την βαφτίσει στις χαρές της. Με στέρνο πλημμυρισμένο από ευτυχία μισοκλείνει τα μάτια μπροστά στης εξαίσια εικόνα και το μεθυστικό όραμα. Χαμογελάει γλυκά. Και γέρνοντας ολόκορμη προς τον άντρα της, του παραδίνει το ριζικό της.”

(Μ. Καραγάτσης, Η Μεγάλη Χίμαιρα, σελ. 378-379)

“Τη θάψανε το απόγευμα. Ήταν μιά μέρα χλιαρή κι ηλιόλουστη. Ο Σορόκος, αφού μάνιασε κοντά ώς το μεσημέρι, γύρισε σε Απηλιώτη μαλακό και γλυκό, πού 'διωξε τα σύννεφα. Η θάλασσα ξαπλωνόταν βαθυγάλανη και μόλις ανήσυχη.
Στον Άι- Νικόλα τόν Πλούσιο ήρθε όλη η Σύρα. Συγγενείς, φίλοι, γνωστοί μα και άγνωστοι. Ήρθαν και μερικά παιδάκια- οι φίλοι και οι φιλενάδες της περασμένης Κυριακής. Τα ματάκια τους ήσαν γεμάτα δέος μπροστά στο πρωτόγνωρο μυστήριο του θανάτου. Δεν είναι ούτε τρεις μέρες που έπαιζε, που γελούσε, που χόρευε μέσα στο γαλάζιο φορεματάκι της, γεμάτη ζωή και χαρά. Και σήμερα κάθεται φρόνιμη κι ασάλευτη στο μικρό, στο λευκό της κασονάκι.”



Απάντηση:Άγιος Νικόλαος των Πλουσίων

Μυρτώ Τζήμα 2013-03-20
Πληροφορίες: Μπροστά στον μικρό κήπο υπάρχει το μνημείο του "άταφου Αγωνιστή" έργο του γλύπτη Βιτάλη, προς τιμήν των αγνώστων αγωνιστών της ελευθερίας.

Απάντηση:Απάντηση:Άγιος Νικόλαος των Πλουσίων

Μυρτώ Τζήμα 2013-03-20
Δ.Βικέλας, Η ζωή μου, εκδ. ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ 2009, σελ.19
<< Η μικράν μας οικία, κειμένη εις τήν οδόν τήν άγουσαν πρός τήν Εκκλησίαν του Αγίου Νικολάου, εκρέματο, τρόπον τινά, επί της θαλάσσης.>>

Νεώριο ναυπηγίο

Λολα Μανωλοπουλου 2013-03-20
Το Νεώριο της Σύρου είναι ένα ναυπηγείο που λειτουργεί από το 1861 με μεγάλη ιστορία στον τομέα των κατασκευών και των επισκευών.Ιδρύθηκε τον Απρίλιο του 1861 από την πρώτη Ατμοπλοϊκή Εταιρεία και αποτελεί τη μεγαλύτερη βιομηχανική μονάδα της Ερμούπολης και ένα από τα παλαιότερα μηχανουργεία της Ελλάδας.Το ναυπηγείο δημιουργήθηκε στη θέση του παλαιού λοιμοκαθαρτηρίου, που κατεδαφίστηκε στα 1857-58. Το πρώτο μεταλλικό εμπορικό πλοιο στην Ελλάδα ναυπηγήθηκε στο Νεώριο το 1892.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ: ''Στα 1861 ιδρύεται στη Σύρα η πρώτη άρτια ναυπηγική βιομηχανία, το Νεώριον, που κατασκεύασε τα πρώτα σιδερένια ελληνικά ατμόπλοια, καράβια που εκτελούσαν δρομολόγια εσωτερικού και εξωτερικού (Μεσόγειος, Μαύρη Θάλασσα)"

"Με την εφεύρεση του ατμού σαν κινητήριας δύναμης και τη διάνοιξη του Ισθμού της Κορίνθου, με την ανάπτυξη χερσαίων και θαλάσσιων συγκοινωνιών, η Σύρα άρχισε να φθίνει.Η ραγδαία, ύστερα, ανάπτυξη του Πειραιά τη μετέτρεψε σε κέντρο δευτερεύουσας σημασίας.Ακόμα και ο πληθυσμός άρχισε κατά τον εικοστό αιώνα ν'αραιώνει.Η παλιά αρχόντισσα του Αιγαίου, αναπολώντας τη δόξα του δέκατου ένατου αιώνα της, αγωνίζεται να διατηρηθεί σήμερα σαν μία σφύζουσακαι πολιτισμένη πολιτεία, με την αναβίωση της σιδηροβιομαχανίας της και την επ"αναλειτουργία του Νεωρίου της με τις πλωτές δεξαμενές του, όπου ναυπηγούνται και επθσκευάζονται πλοία κάθε εκτοπίσματος."

Ρίτα Μπούμη-Παπα,Η Χρυσώ(εκδ.Σύγχρονη Εποχή 2007) σελ.77-78

Τελωνείο

Λολα Μανωλοπουλου 2013-03-20
Στο παλιό λιμάνι δεσπόζουν τα κτίρια του Τελωνείου και των Αποθηκών Διαμετακομίσεως τα οποία κτίστηκαν το 1834. Εδώ σήμερα στεγάζονται, εκτός από το Τελωνείο, και η Πινακοθήκη Κυκλάδων η οποία δημιουργήθηκε το 1994.Ένα τμήμα του Τελωνείου καταστράφηκε από τους βομβαρδισμούς του Πολέμου και στη συνέχεια ανακατασκευάστηκε ακολουθώντας πιστά το αρχικό σχέδιο. Στην προκυμαία που κατασκευάστηκε μεταπολεμικά, δένουν σήμερα τα πλοία που απαιτούν τελωνειακό έλεγχο.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ: "Αλληλένδετη με τη βιομηχανία, τη ναυπηγική, το εκρηκτικό διαμετακομιστικό εμπόριο, που η κίνηση του είχε επιβάλει την ίδρυση της πρώτης στην Ελλάδα Ελεύθερης Ζώνης στα 1837 και το χτίσιμο από Βαυαρούς αρχιτέκτονες των τελωνείων με τους μοναδικούς σε μέγεθος χώρους αποθήκευσης, πάνω στον κύριο βραχίονα του λιμανιού, ήταν και η ναυτιλιακή πρωτοφανέρωτη ανάπτυξη, μητέρα της σημερινής μεγάλης ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας."

Ρίτα Μπούμη-Παπά,Η Χρυσώ(εκδ.Σύγχρονη Εποχή 2007) σελ.125

Πρωτο γυμνασιο Ερμουπολης

Λολα Μανωλοπουλου 2013-03-20
"Στα 1833 εγκαινιάζεται το πρώτο ελληνικό Γυμνάσιο με γυμνασιάρχη το μεγάλο Διδάσκαλο του Γένους Νεόφυτο Βαμβά.Σ'αυτό φοίτησε ο Ελευθέριος Βενιζέλος."

Ρίτα Μπούμη-Παπά, Η Χρυσώ(εκδ.Σύγχρονη Εποχή 2007) σελ.78


"...ο Νικολής φοίτησε στ'ονομαστό Γυμνάσιο της Σύρας, το πρώτο που ιδρύθηκε στο ελεύθερο ελληνικό κράτος και το'χε εγκαινιάσει ο Κοραής, στα 1833."

Ρίτα Μπούμη-Παπά, Η Χρυσώ(εκδ.Σύγχρονη Εποχή 2007) σελ.95

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Το 1ο Γυμνάσιο της Ερμούπολης βρίσκεται χτισμένο στη βόρεια πλευρά του Δημαρχείου της Ερμούπολης, στην πλατεία Ανδρέα Μιαούλη.Εγκαινιάστικε στις 13 Νοεμβρίου 1834 με πρώτο γυμνασιάρχη (1833 - 1836), τον Νεόφυτο Βάμβα.Ο Ε. Βενιζέλος υπήρξε μαθητής του Γυμνασίου το 1879 - 1880 και αποφοίτησε σε ηλικία 17 ετών.

ΑΣΥΛΟΝ ΦΡΕΝΟΒΛΑΒΩΝ

Νεφέλη Σακαρέλη 2013-03-20
Ακόμα πιο πέρα από τις φυλακές, που συχνά στα χρόνια μας υψώνει λευκή σημαία, επειδή δεν υπάρχει μέσα σ' αυτές ούτ' ένας κρατούμενος, ήταν χτισμένο έν' άλλο χτιριακό μεγαθήριο μ' επιβλητικό και μεγαλόπρεπο σχέδιο, με αυλόγυρους ασφαλισμένους απο ψηλούς πέτρινους τοίχους. Οι δυο ακριανοί πύργοι του, έδιναν την εντύπωση πως ήταν καμιά μεγάλη Σχολή στρατιωτική, ή ακόμα και θερινό ανάκτορο στημένο πάνω στους βράχους του ακρογιαλιού. Μια τεράστια μαύρη σιδερένια πένθιμη πόρτα ,μ' ένα παραθυράκι στη μέση σαν μάτι τετράγωνο που ανοιγόκλεινε όποτε ήθελε αυτό, και μια πελώρια επιγραφή, κι αυτή κατάμαυρη, που 'πιανε απ' τη μια μέχρι την άλλη την πρόσοψη της οικοδομής κι έγραφε ΑΣΥΛΟΝ ΦΡΕΝΟΒΛΑΒΩΝ, σ' έβγαζε από την αυταπάτη, για να σε ρίξει σε συλλογισμό. Απορούσες για το μέγεθος του και τη μακριά σειρά, με τ' ανοιχτά παράθυρα, όλα στραμμένα στην ανατολή, μπροστά στο υπέροχο θέαμα της Ερμούπολης, του γαλανού πελάγους και των νησιών στο βάθος της ζωγραφιάς. Απορούσες. Τόσοι ανίατοι, τόσες νεκρές ψυχές σε ζωντανά σώματα δίχως γνώμη, κρίση και μνήμη, ύστερα από την Επανάσταση του εικοσιένα και τη νίκη των Γραικών; Τρελοί, φερμένοι για περίθαλψη από κάθε γωνιά της χώρας. Στο πλαίσιο κάθε παράθυρου, έβλεπες λογής λογής μορφές. Άντρες μουστακαλήδες, γυναίκες κουρεμένες, που μόλις βλέπαν άνθρωπο σε κείνη την ερημιά χειρονομούσαν, φώναζαν, στέλναν φιλιά, μουτζώναν με τα δυο τους χέρια, ξερνούσαν λέξεις πρόστυχες. Άλλες κοιτάζαν μακριά το πέλαγος δίχως καν να σαλεύουνε στη θέση τους. Βουβοί, σε μια αφαίρεση που σ' έκανε ν' ανατριχιάζεις.
(η Χρυσώ, Ρίτα Μπούμη-Παπά, εκδ.:Νέα Εποχή, σελ.:115)

οι φυλακές της Σύρας

Νεφέλη Σακαρέλη 2013-03-20
Ένα δυο χιλιόμετρα μακριά από το Λοιμοκαθαρτήριο απ' όπου σπάνια έβγαινε άρρωστος γιατρεμένος, ήταν οι φυλακές, χτισμένες στου καιρού τα πρότυπα, με σιδερόφραχτα παραθυράκια πολύ ψηλά για να μην φτάνει ο φυλακισμένος ούτε και με την άκρια των χεριών του.
Δεν μπορώ να μη θυμηθώ, για άλλη μια φορά, πως μέσα σ' αυτές τις φυλακές, σ' ένα κελί- τάφο, κλείστηκε καταδικασμένος για αθεϊα από τα Δικαστήρια της Σύρας σε δύο χρόνων φυλάκιση, γέροντας κι άρρωστος σοβαρά, ο Θεόφιλος Καϊρης και πέθανε. Κι ακόμα, πως τον θάψανε κάπου στα Λαζαρέτα, για να μη μολυνθεί η Ερμούπολη των εμπόρων και των βιομηχάνων από ένα αιρετικό. Αλλά οι φανατισμένοι κι άξεστοι τον ξέθαψαν, του άνοιξαν την κοιλιά, τη γέμισαν με ασβέστη κι ύστερα κάψαν το σεπτό του σκήνωμα. Αυτή την ντροπερή απόφαση του Πλημμελειοδικείου της Σύρας, πυροδοτημένη από την Ιερά Σύνοδο και το Παλάτι, η αδερφή του μάρτυρα, Ευανθία, μια από τις πιο μορφωμένες Ελληνίδες του δέκατου ένατου αιώνα, την προσέβαλε στον Άρειο Πάγο, που στις 19 Ιαννουαρίου 1853 αποκατάστησε και δικαστικά τη μνήμη του σοφού
(η Χρυσώ, Ρίτα Μπούμη-Παπά, εκδ.:Νέα Εποχή, σελ.:114-115)

Λοιμοκαθαρτήριο

Νεφέλη Σακαρέλη 2013-03-20
Το ένα ήταν το Λοιμοκαθαρτήριο, μια υγειονομική μονάδα που έλεγχε τα καράβια, σαν φτάνανε από το εξωτερικό. Τα καράβια σταματούσαν κι αν ήτανε φερμένα από λιμάνια μεσανατολίτικα αφρικάνικα, ο έλεγχος κρατούσε πολύ ώρα και αν τύχαινε να 'χει μέσα άρρωστο με ύποπτη κολλητική θανατηφόρα αρρώστια (χολέρα, πανούκλα, λέπρα, ευλογιά, εξανθηματικό τύφο και άλλες τέτοιες φοβερές ασθένειες) το πλοίο ύψωνε στο μεσιανό κατάρτι μια κίτρινη σημαία, που την ελέγαν <<καραντίνα>>. Μπαίναν γιατροί, ξετάζανε τον άρρωστο, και είτε ήταν Έλληνας είτε ξένος, τον μεταφέρανε στο ειδικό αυτό νοσοκομείο για θεραπεία ή για θάνατο. Εκεί απομόνωναν τους μολυσμένους για να εμποδίσουν τις φοβερές αρρώστιες να μεταδοθούνε στην πόλη. Κι αφού οι ειδικές υπηρεσίες απολυμαίνανε με φάρμακα όλο το σκάφος, τότε το καράβι έμπαινε λεύθερο στο λιμάνι για να φορτώσει ή να ξεφορτώσει.
η Χρυσώ, Ρίτα Μπούμη-Παπά, εκδ.:Νέα Εποχή, σελ.:114

ΘΕΑΤΡΟ ΑΠΟΛΛΩΝ

Νεφέλη Σακαρέλη 2013-03-20
Το θέατρο της φάνηκε σαν μια μεγάλη ολοστρόγγυλη μητρόπολη, πλούσια στολισμένη και φωτισμένη, νύχτα η ώρα, από χιλιάδες θαρρείς ήλιους που ήταν κρυμμένοι μέσα στους πολυελαίους. Στο θόλο ψηλά, όπως στα παραμύθια, γυμνοί άγγελοι χόρευαν με σάλπιγγες στο στόμα κι ανάμεσα σ' αυτούς επικρατούσαν, σαν θεοί, τρεις άντρες γενειοφόροι: ο Αισχύλος, ο Σοφοκλής κι ο Ευριπίδης, της είπε ο πατέρας. Αρχαίοι Έλληνες σοφοί. Και γύρω γύρω, τρεις σειρές κουβούκλια, με ανάγλυφες γιρλάντες και αμέτρητα χρυσά σκαλίσματα. Και φώτα εφαρμοστά στους τοίχους ζευγαρωτά, καλύτερα κι από καντήλια. Και μες στα θεωρεία καθόντουσαν μισόγυμνες και κορδωμένες κυρίες με τεράστια λουλούδια στα μαλλιά ή στα γυμνά τους στήθη, κατάφορτες από διαμαντικά που άστραφταν στην κάθε κίνησή τους και ρίχνανε αχτίνες από φως, να σε στραβώσουν. Παντού όλα ντυμένα με βυσσινί παχύ βελούδο, που 'κανε πιο άσπρα των γυναικών τα τορνευτά μπράτσα, καθώς ακούμπαγαν κι ανάδευαν οι σιλουέτες στο σκοτεινό φόντο κάθε θεωρείου.
Κάτω στην πλατεία τα ίδια. Καθίσματα βελούδινα σειρές γεμάτα κόσμο, που φαίνονταν από τα κάτασπρα τα χέρια τους πως δεν είχαν δουλέψει. Ζευγαρωτοί οι άνθρωποι, ευτυχισμένοι. Τουλάχιστον έτσι δείχνανε όλοι τους. Άντρες ντυμένοι στα κατάμαυρα με άσπρα κολάρα. πολλοί με γενειάδες και άσπρο άνθος κατάστηθα στη φορεσιά τους, σωστοί γαμπροί, κορδώνονταν, χαμογελούσαν ή γελούσαν, ψιθύριζαν στ' αυτιά των γυναικών ποιος ξέρει τι, σκύβοντας δίχως ντροπή στις γυναικείες γυμνές πλάτες.
η Χρυσώ,Ρίτα Μπούμη- Παπά εκδ.: Νέα Εποχή σελ.:162

Νεκροταφείο Αγίου Γεωργίου

Μαριάντζελα Λάζαρη 2013-03-20
Ερμούπολη - Ορθόδοξο Νεκροταφείο Αγίου Γεωργίου

Βρίσκεται στην οδό Αγ. Γεωργίου, τον δρόμο που οδηγεί στην Άνω Σύρο, και είναι προσιτό από τον περίβολο της ομώνυμης εκκλησίας. Ο Άγιος Γεώργιος, με το όλο μάρμαρο καμπαναριό που ορίζει την είσοδο στον περίβολο, είναι η τρίτη εκκλησία της Ερμούπολης και χτίστηκε το 1839. Ήταν μονόκλιτη βασιλική με ανοιχτές στοές στις τρεις πλευρές που σήμερα έχουν κλειστεί.

Επιγραφή στην κεντρική αψίδα του ιερού δηλώνει τον πολιούχο, τους δωρητές και την ημερομηνία ολοκλήρωσης. Η εκκλησία έχει αλλοιωθεί από διαδοχικές επισκευές, από το 1857/58 ώς τις αρχές του 20ού αιώνα
Στις μακρές πλευρές προστέθηκαν τα παρεκκλήσια της Αγ. Θέκλας και του Αγ. Ανδρέα. Στο μαρμάρινο τέμπλο της Αγ. Θέκλας υπάρχει επιγραφή με το όνομα του γλύπτη Ι. Φιλιππότη. Οι φορητές εικόνες είναι έργα των Φρ. Δεσίπρη, Δ. Κωσταράκη, Εμμ. Ψαλτίδη. Στα βόρεια της εκκλησίας βρίσκεται το οστεοφυλάκιο:

Το Νεκροταφείο εγκαινιάστηκε το 1834, οπότε και καταργήθηκε το νεκροταφείο της Κοίμησης. Το παλαιότερο τμήμα του βρίσκεται στα νότια του περιβόλου του Αγ. Γεωργίου και περιλαμβάνει δύο κατηγορίες τάφων, τους απλούς και τους μνημειακούς.
Οι πρώτοι (Α), με τις μαρμάρινες ταφόπλακες σε παράλληλη διάταξη, είναι οι τάφοι των πρώτων οικιστών, αλλά με την επαναχρησιμοποίησή τους οι παλαιότερες επιγραφές έχουν αντικατασταθεί ή συνυπάρχουν με νεότερες.
Η διακόσμηση τους είναι γενικά απλή. Σε λίγες περιπτώσεις τα ανάγλυφα κοσμήματα παρουσιάζουν σύνεργα ή σύμβολα της τέχνης του θανόντος (άγκυρες, καράβια). Το σύνολο καταγράφει τη σταδιακή διάδοση των νεοκλασικών μοτίβων -στεφάνια, μαίανδροι, λύχνοι-, που διδάσκονταν από το 1843 οι τεχνίτες μαθητές του Πολυτεχνείου στο μάθημα της Κοσμηματογραφίας και που ενσωμάτωσαν στα παραδοσιακά στοιχεία (σταυρός).

Η νέα θεματική διακόσμηση επικράτησε μετά το 1870 στα ταφικά μνημεία (Β). Αυτά χρονολογούνται από το 1860 περίπου και βρίσκονται σε ιδιαίτερο χώρο στα νότια του προηγούμενου τμήματος. Η διακόσμηση τους είναι γενικά απλή. Σε λίγες περιπτώσεις τα ανάγλυφα κοσμήματα παρουσιάζουν σύνεργα ή σύμβολα της τέχνης του θανόντος (άγκυρες, καράβια). Το σύνολο καταγράφει τη σταδιακή διάδοση των νεοκλασικών μοτίβων -στεφάνια, μαίανδροι, λύχνοι-, που διδάσκονταν από το 1843 οι τεχνίτες μαθητές του Πολυτεχνείου στο μάθημα της Κοσμηματογραφίας και που ενσωμάτωσαν στα παραδοσιακά στοιχεία (σταυρός).

*
Διατάσσονται σε τέσσερις ζώνες που χωρίζονται από παράλληλους διαδρόμους. Αποτελούν ένα θαυμαστό και σπάνιο σύνολο γλυπτικών και αρχιτεκτονικών έργων, που ακολουθούν τις αρχές του κλασικισμού, όπως τις διατύπωσαν στα ταφικά μνημεία της Ευρώπης από τα τέλη του 18ου αι. μεγάλοι γλύπτες και ιδίως ο Ιταλός Αntonio Canονα:

Oι επικρατέστεροι τύποι είναι οι ναΐσκοι, οι σαρκοφάγοι και οι επιτύμβιες στήλες, κατά τα αρχαιοελληνικά και ρωμαϊκά πρότυπα, ενώ ο θάνατος παριστάνεται συνήθως με τις ευχάριστες μορφές των αγγέλων.

Όλα τα μνημεία έχουν τη δική τους φυσιογνωμία και ομορφιά. Σημειώνουμε τα σημαντικότερα, με τη σειρά που απαντώνται στην προτεινόμενη διαδρομή.

Μερικοί ακόμη μνημειακοί τάφοι βρίσκονται στο δυτικό τμήμα του Νεκροταφείου, όπου και το Οστεοφυλάκιο, κτίριο του 1863 που ανακαινίστηκε πλήρως το 1987 επί δημαρχίας Ελ. Πιταούλη: Την είσοδό του ορίζει στοά με τρίλοβο άνοιγμα και αέτωμα, όπου και η αφιερωματική επιγραφή της ανέγερσης.
1
Σαρκοφάγος του 1858, τάφος Βλαδίμηρου Ιω. Αντωνιάδη, παιδιού τριών ετών από την Αίγυπτο, που πέθανε ενόσω ο πατέρας του έλειπε στο Παρίσι. Επιγράμματα και παραστάσεις εξιστορούν τα σχετικά περιστατικά και υποδεικνύουν τους δύο τόπους.
2
Τάφος-ναΐσκος του Αναστάσιου Αποστολίδη, του 1869, με την υπογραφή του Τήνιου γλύπτη Κ. Μαρμαρινού, που σπούδασε στο Πολυτεχνείο, με κορινθιακού ρυθμού κίονες, αετώματα και άγαλμα αγγέλου.
3
Τάφος του Υδραίου αγωνιστή και πλοιάρχου Ανδρέα Κοσμά με επιτύμβια στήλη και διάκοσμο που αναφέρεται στην ιστορία του: ιστιοφόρο, παράσημα, σημαίες και σπαθί. Άγγελος γονατιστός και επίγραμμα με το ιστορικό της ζωής του.
4
Τάφος-ναΐσκος του Ιωάννη Στ. Πρώιου, Θείου του Σταμαίου, ιωνικού ρυθμού, του 1857 ανακαινίστηκε το 1882.
5
Μαυσωλείο Αικατερίνης Σκ. Μαυροκορδάτου, με σχέδια Δημ. Ελευθεριάδη, 1902.
6
Τάφος-ναΐσκος Ελπιδοφόρου Λαδοπούλου, έργο του Γ. Βιτάλη, 1894. Ανάγλυφη προτομή του θανόντος, αγγελάκια με τα σύμβολα της δικαιοσύνης και των δραστηριοτήτων του, άγγελος με κλειστές φτερούγες.
7
Τάφος Δημ. Βαφιαδάκη, σαρκοφάγος που πρέπει να αποδοθεί στον γλύπτη Γ. Βιτάλη. Απέριττος διάκοσμος, θεσπόζει ο άγγελος που κάθεται στο κάλυμμα λυπημένος.
8
Τάφος-ναΐσκος Εμμ. Κ. Τσιροπινά, με δωρικό πρόπυλο, αέτωμα και σιδερένια περίτεχνη πόρτα. Αχρονολόγητο.
9
Τάφος-ναΐσκος Ζ.Δ. Πετροκοκκίνου, με αρράβδωτους ιωνικούς κίονες και μαρμάρινη λουτροφόρο σε βάθρο.
10
Τάφος του Χιώτη μεγαλεμπόρου Π.Α. Αυγερινού, σαρκοφάγος με φτερωτό άγγελο, αχρονολόγητο έργο του Γ. Βιτάλη.
11
Τάφος Δημητρίου και Θεοδώρου Ροδοκανάκη, σαρκοφάγος με διακόσμηση που υποδηλώνει την «ευγενή» καταγωγή.
12
Τάφος οικογενειών Πρωίου και Κρίνου σαρκοφάγος με ένθετη ανάγλυφη προτομή του Σταμ. Κ. Πρωίου. Απλός διάκοσμος, δύο γυναικείες μορφές και επιγραφές.
13
Τάφος-οβελίσκος Εμμ. Ζ. Ψύχα, 1888 ανάγλυφη φλόγα στην κορυφή και ένθετο μετάλλιο με προτομή του ανδρός (1891) κ.π.λ.

Απάντηση:Νεκροταφείο Αγίου Γεωργίου

Μυρτώ Τζήμα 2013-03-27
Δ.Βικέλας, Η ζωή μου (εκδ. ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ 2009), σελ. 120

<< Τήν εθάψαμεν εις τό κοιμητήριον της Ερμουπόλεως, παρά τήν είσοδον της εκκλησίας, εις δέ τήν πλάκα του τάφου της η μήτηρ μου ηθέλησε νά χαραχθή, υπό τό όνομά της, το εξής τετράστοιχόν μου:
Έθαλλες επί του κόσμου άνθος εύοσμον κι'ωραίον
αλλ'εις βάσανα καί λύπας ο Θεός νά ζής μή θέλων,
σ'ήρπασεν απ'τάς αγκάλας των φιλτάτων σου γονέων
εις τούς ουρανούς, ν'αυξήσης τήν χορείαν των αγγέλων.>>

Κοίμηση της Θεοτόκου

Λόλα Μανωλοπούλου 2013-03-20
"..Το αρχοντικό μας, που το'χτισε ο πατέρας μου πριν γεννηθώ, είναι μεγάλο.Απέναντι ακριβώς είναι η Κοίμηση, μια μεγαλόπρεπη εκκλησία, χτισμένη στα 1832 απ'τους Υδραίους και τους Ψαριανούς, μόλις πατήσανε στη Σύρα πρόσφυγες, ύστερα απ'τις σφαγές της Χίου, των Ψαρών, της Σμύρνης.Μία εκκλησιά ζωγραφισμένη ολόκληρη από σπουδαίους ζωγράφους.Περίλαμπρη.Γεμάτη ασήμι και χρυσάφι.Στη λειτουργία, οι ψαλμωδίες ακούγονται μέσα στο σπίτι μας."


Ρίτα Μπούμη-Παπά, Η Χρυσώ(εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή 2007), σελ.30

Ταρσανάς της Σύρου

Νεφέλη Σακαρέλη 2013-03-19
Ο ταρσανάς της Σύρας, γνωστός σε όλη τη Μεσόγειο το δέκατο ένατο αιώνα, έπιανε μια μεγάλη παραθαλάσσια έκταση έξω απ' την πολιτεία, στη, βιομηχανική, ας πούμε, ζώνη με τα εργοστάσια. Ο όρμος του ταρσανά άρχιζε από τη θέση Μυλαράκι-Πλάκες, όπου σε μια εδαφική αιχμή είχαν χτιστεί και τα σφαγεία. Εκεί, καθημερινά, εξόν τις μέρες της νηστείας, ακούγονταν άγρια μουγκανιτά, βελάσματα, και βάφονταν κόκκινο το νερό της θάλασσας.
Μόλις έμπενες μέσα στον ταρσανά που είχε είσοδο απ' τον αμαξιτό, σ' έπαιρνε από τη μύτη η μυρωδιά του ξύλου, του κατραμιού, του στόκου, της μπογιάς. Τα πόδια σου βουλιάζανε μέσα στο ροκανίδι. Σειρά λογής λογής σκαριά. Άλλα μόλις τα στήνανε, άλλα με σκελετό νεταρισμένο, άλλα μισοτελειωμένα κι άλλα ριγμένο στο νερό για αποτέλειωμα κι αρμάτωμα. Χίλιοι τόσοι εγάτες. Μια βουή, ένας σαματάς που σε ξεκούφαινε. Εδώ βαρούσαν με βαρία σφυριά και με ματσόλες τις πρόκες κι άλλα καρφιά λιγιώ λογιώ. Εκεί πριόνιζαν με κάτι πελώρια τετράγωνα πριόνια, που τα κινούσαν δυο εργάτες ρυθμικά. Ε, χοπ! Ε, χοπ! βογκούσαν. Μουσκίδι στον ιδρώτα ανεβοκατεβαίνανε τα μπράτσα τους. Φούσκωναν και ξεφούσκωναν τα μούσκουλα τους. Μέσα απο τα κουρέλια τους φαινότανε το κρέας τους γυμνό. Κι έπεφτε βροχή το ψιλό ροκανίδι, ίδιο πίτερο. Καθώς φυσούσε το μελετέμι, τους ράντιζε σαν σκόνη και κατακάθιζε στα τσίνορα και στα μαλλιά τους. Πιο πέρα στήνανε καρίνες και ξεφώνιζαν, σαν να ζητωκραυγάζανε απ' τη χαρά τους. Σαν να ΄τανε δικά τους τα σκαριά που στήναν. Άλλοι καλαφατίζαν τα πλευρά, άλλοι τα στούπωναν, τα πίσσωναν. Άλλοι τα στοκαρίζανε, άλλοι τα βάφαν πρώτα με μίνιο, κοκκινοφωτιά, ύστερα μ΄άλλα χρώματα, κατά το γούστο του καραβοκύρη. Χίλιες φαμίλιες έθρεφε κείνο το αρμυρό εργοτάξιο, που το ΄δερνε ο αγέρας του πελάγου. Μόλις ρίχναν στη θάλασσα ένα σκαρί, αμέσως στήναν τις διχάλες για καινούργιο στον τόπο που 'χε αδειάσει. Άντρες τυραγνισμένοι, στεγνοί, ψημένοι από τιν ήλιο και τ΄αλάτι. Κι όμως, φωνοκοπούσαν χαρούμενοι σαν να 'ταν πανηγύρι. Και τα πειράγματα χαλάζι, να χτυπάνε απ' το ένα σκαρί στ' άλλο. Και μπόλικα βρομόλαγα, που τα σταμάταγαν ευθύς και τα μασούσαν σαν βλέπανε το μάστορα να πλησιάζει με το κίτρινο ξεδιπλωμένο μέτρο στο χέρι του, χαρτιά και το μολύβι στ' αυζε στον καφενέ καθιστός τα έξι μεροκάματα, με τις δεκάρες σε φυσέκια ορθά στο τραπεζάκι. Δώδεκα ώρες δουλειά για δυο δραχμές. Άλλοι, οι πιο μαγκώροι, έπερναν τρεις. Έβλεπες τη διαφορά και στο σουλούπι τους.
Πιο νοικοκυρεμένοι άνθρωποι. Πιο λιγομίλητοι.
Μέσα στο σάλαγο του ταρσανά, το σφύριγμα του ανέμου, που σκόρπαγε τα χάχανα και τις φωνές χίλιων και βάλε δουλευτάδων, ήταν και κάμποσοι που τραγουδούσαν. Κι άκουγες εκεί μέσα κλέφτικα, αμανέδες, καντάδες απ' τα Εφτάνησα, και μαντινάδες κρητικές. Ακόμα και η γλώσσα τους δεν ήταν όμοια. Η προφορά τους. Το ντυσιμό τους. Έβλεπες από φουστανέλα, μέχρι φουφούλες, βράκες, φέσια, σαρίκια. Ωστόσο, οι πιότεροι είχαν συμορφωθεί με τα φράγκικα έθιμα του τόπου και φόραγαν πουκάμισο αλάτζα, παντελόνι ντρίλι και τραγιάσκα. Όλα ντόπιας παραγωγής, που τα αγόραζαν βερεσέ.

Απάντηση:Ταρσανάς της Σύρου

Νεφέλη Σακαρέλη 2013-03-19
Χρυσώ,Ρίτα Μπούμη-Παπά σελ.:107,108 εκδ.: ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ

Αναφορές για τον Καθεδρικό Ναό Αγίου Γεωργίου στο βιβλίο της Λουκρητία Δούναβη,Το βυσσινί φουστάνι

ΠΈΤΡΟ ΝΤΌΝΑ 2013-03-16
Τελευταία μ'αρέσει να πηγαίνω στην Απάνω Χώρα,εκεί στην πίσω μεριά,κάτω από τον Άγιο-Γιώργη..

Καθεδρικός Ναός Αγίου Γεωργίου:Ο πρώτος ναός χτίστηκε το 1200 μ.Χ και έκτοτε ξαναχτίστηκε τρεις φορές. Ο σημερινός ναός χρονολογείται από το 1834, είναι δείγμα τρίκλιτης βασιλικής και κοσμείται από εξαιρετικές εικόνες. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει η «Παναγία της Ελπίδος» στην οποία οι Καθολικοί Συριανοί αποδίδουν μεγάλη ευλάβεια.

Το 1652 έγινε Μητρόπολη. Ο επίσκοπος Ανδρέας Κάργας απαγχονίστηκε από τους Τούρκους το 1617 μαζί με το γραμματέα του.
Τότε είναι που καταστράφηκαν και τα περισσότερα αρχεία της Επισκοπής. Ό,τι διασώθηκε από τότε φυλάσσεται στο Κέντρο Ιστορικών Μελετών της Καθολικής Επισκοπής, όπου υπάρχουν σημαντικότατα έγγραφα που αφορούν στην ιστορία του νησιού.

Βαπόρια

Μυρτώ Τζήμα 2013-03-12
Δ. Βικέλας, Η Ζωή μου (εκδ. ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ 2009), σελ. 93
<<Ενοικιάσαμεν κατοικίαν ευάερον, πρός τά Βαπόρια, διά των ολίγων δέ αγορασθέντων επίπλων η μήτηρ μου κατώρθωσεν εκ του προχίρου νά δώση χάριν καί κοσμιότητα εις τά δωμάτιά της.>>

Το κτήμα του ποιητή Νίκολας Κάλας

Γιώργος Τσαπάρας 2013-03-12
Το κτήμα Κάλας, βρίσκεται στο δημοτικό διαμέρισμα των Χρουσσών του δήμου Άνω Σύρου του νομού Κυκλάδων.Πρόκειται για ένα νεοκλασικό κτίσμα με τον αγρό του που κληρονόμησε ο Νίκολας Κάλας και μετά το θάνατο της γυναίκας του Έλεν (1990), παραχωρήθηκε, στο Ελληνικό Δημόσιο.
Το κτήμα περιλαμβάνει: μια διώροφη πετρόχτιστη οικία με υπόγειο που κατασκευάστηκε στις αρχές του δεύτερου μισού του 19ου αι., όπως δείχνει η μαρμάρινη επιγραφή στην κεντρική είσοδο του κτήματος, όπου είναι χαραγμένο το έτος 1857 και τον αγρό που περιβάλλει τα κτίσματα καθώς και βοηθητικές κτιριακές εγκαταστάσεις που εξυπηρετούσαν την κύρια κατοικία και την άσκηση των αγροτικών δραστηριοτήτων, όπως το σπίτι του κηπουρού, έναν ημιερειπωμένο αχυρώνα, σταύλο και ερειπωμένα κοτέτσια.
Αρχικά τα ακίνητα αυτά ήταν ιδιοκτησία του Σταματίου Ι. Πρωίου, επιχειρηματία και σημαντικού οικονομικού παράγοντα της Σύρου το 19ο αιώνα. Αργότερα, το 1902, η Καλλιόπη χήρα Στ. I. Πρωίου δώρισε τα κτήματα αυτά καθώς και την κινητή περιουσία εντός αυτών στον ανηψιό της Ιωάννη Καλαμάρη. Ο Ι. Καλαμάρης προερχόταν από πολύ εύπορη οικογένεια με εργοστάσια υφασμάτων στη Μυτιλήνη, ήταν υποψήφιος βουλευτής Κυκλάδων από το 1902 και ιδιοκτήτης της συριανής εφημερίδας «Αλήθεια», η οποία εκδιδόταν τη μεταπολεμική περίοδο. Μετά το θάνατο του (12.4.1955) και της συζύγου του Ρόζας, δισέγγονης του Μάρκου Μπότσαρη (16.1.1977) τα άνω ακίνητα κληρονομήθηκαν από τον Νικόλαο Καλαμάρη (Nicolas Calas).
Τον Οκτώβριο 2008 τα μέλη του Κεντρικού Συμβουλίου Νεώτερων Μνημείων αποφάσισαν ομόφωνα τον χαρακτηρισμό της οικίας Κάλας ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου και έργου τέχνης. Παρ' όλα αυτά το κτίσμα έχει υποστεί πολλές βλάβες και πολλά από τα έργα τέχνης τα οποία βρίσκονταν στο εσωτερικό έχουν κλαπεί.

Μητροπολιτικός Ναός Μεταμόρφωση του Σωτήρος

Γιώργος Τσαπάρας 2013-03-12
Η Μητρόπολη της Ερμούπολης, η πρώτη εκκλησία του νέου οικισμού. Η ανέγερσή της άρχισε το 1824 και αφιερώθηκε στον Σωτήρα Χριστό, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης για τη διάσωση των προσφύγων.
Ο ναός ολοκληρώθηκε το 1831, με χρήματα από εράνους, και έχει σχήμα τρίκλιτης βασιλικής.
To όνομα του αρχιτέκτονα δεν είναι γνωστό, ακολουθεί όμως το πρότυπο της Παναγίας της Τήνου, που θεμελιώθηκε το 1823 και ήταν έργο του Ευστράτιου Σμυρναίου.
Βάσιμα επομένως οι Ι. Τραυλός - Α. Κόκκου έχουν υποθέσει ότι η Μεταμόρφωση σχεδιάστηκε από τον ίδιο αρχιτέκτονα, που ίσως ήταν πρόσφυγας από τη Σμύρνη.
Η εκκλησία έχει οικοδομηθεί σε λιθόκτιστο υπερυψωμένο περίβολο, με κιγκλίδωμα στα νότια και ανατολικά, ενώ τη δυτική πλευρά κλείνει διώροφη οικοδομή με μνημειακή στοά που διαμορφώνει την είσοδο από την οδό Ομήρου. Από τις δύο ευρύχωρες βοτσαλωτές αυλές, η ανατολική ήταν συχνά χώρος συγκεντρώσεων εδώ το 1826 η πόλη των προσφύγων πήρε το όνομά της. Η δυτική αυλή χρησιμοποιήθηκε στα 1824 -1834 για την ταφή των νεκρών. Το διώροφο κτίριο στα δυτικά, με τη μνημειακή είσοδο, τη λαξευτή τοιχοδομία, τις στοές με τα μεγάλα τοξωτά ανοίγματα, είχε κελιά για τους ιερείς, τους νεωκόρους αλλά και «τους πένητες». Χρησιμοποιήθηκε και ως νοσοκομείο και σήμερα στεγάζει γραφεία και άλλες ανάγκες του ναού.
Από αλλεπάλληλες επισκευές και επεμβάσεις έχει αλλοιωθεί η αρχική μορφή της εκκλησίας, που έφερε ανοιχτή στοά στη δυτική πλευρά, όπου ήταν και η κύρια είσοδος. Το 1917 η στοά κλείστηκε και μόνον η εντοιχισμένη αφιερωματική επιγραφή υποδεικνύει τη θέση της παλαιάς εισόδου.
Τον ίδιο χρόνο κλείστηκε με ξύλινη κατασκευή το πρόπυλο στη νότια πλευρά (σημερινή είσοδος): το 1923 προστέθηκε στη βόρεια πλευρά το παρεκκλήσιο του Αγ. Φανουρίου και επιχρίστηκε η τοιχοδομία.
Πολλά στοιχεία της Μεταμόρφωσης μαρτυρούν τις ιδιαίτερες δυσκολίες της οικοδόμησής της, όπως και τη συμβολική σημασία με την οποία επενδύθηκε. Για παράδειγμα, οι πρώτες κολόνες των τοξοστοιχιών, κρυμμένες από το τέμπλο, είναι δύο ακατέργαστοι κίονες που μεταφέρθηκαν από τα ερείπια της Δήλου. Ακόμη, στο καμπαναριό διετηρείτο ως το 1870 μια μεγάλη καμπάνα, που ανήκε στον Αγ. Νικόλαο των Ψαρών και το 1824 πουλήθηκε ως λάφυρο στην Ερμούπολη. Τέλος, όταν το 1858 χτίστηκε, στη βόρεια γωνία των κελιών, το βαπτιστήριο από τον επίσκοπο Δανιήλ, τοποθετήθηκε εκεί η βάση του ανδριάντα του Αδριανού και λαξεύτηκε για να γίνει κολυμπήθρα. Σήμερα έχει αποθηκευτεί και δεν είναι επισκέψιμη.
Σε μια κρύπτη της δυτικής αυλής ενταφιάστηκε ο δάσκαλος του γένους Άνθιμος Γαζής, που πέθανε στην Ερμούπολη το 1828. Μαρμάρινη πλάκα του 1930 στον εξωτερικό (νότιο) τοίχο υποδεικνύει το σημείο, που δεν είναι πια προσιτό.
Όλος σχεδόν ο περίβολος της Μεταμόρφωσης είναι στρωμένος με Θαλάσσια βότσαλα «κοχλάκια» τα έλεγαν) που έφεραν από τη Ρόδο -η χρήση τους εντοπίζεται και σε άλλα σημεία της πόλης. Η επίστρωση άρχισε επί δημαρχίας Αργ. Ταρποχτζή (1846 - 1848) με σχέδια του Ερλάχερ, φαίνεται όμως ότι ολοκληρώθηκε αργότερα, καθώς τα βοτσαλωτά φέρουν τις χρονολογίες 1859 και 1862, ενώ η δυτική αυλή στρώθηκε το 1860.
Στην ανατολική αυλή υπάρχουν οι προτομές των μητροπολιτών Σύρου Α. Λυκούργου, Α. Λεβεντόπουλου και Φ. Ιωαννίδη, έργα του Σ. Φιλιππότη (1978), και προ της εισόδου η προτομή του Συριανού μητροπολίτη Ηλείας Α.Ν. Πολίτη, αγωνιστή της Εθν. Αντίστασης.
Όπως φαίνεται από επιγραφή, το νότιο καμπαναριό της εκκλησίας ανοικοδομήθηκε το 1915, χάρη σε κληροδότημα του Θεμιστοκλή Ζ. Πετροκοκκίνου, και ανακαινίστηκε στα 1986-87. Φορτωμένο από την ιστορία, ένα σωστό μουσείο, είναι και το εσωτερικό της Μητρόπολης, με αξιοπρόσεχτα αρχιτεκτονικά στοιχεία. Όλα τα στοιχεία αυτά, όπως και τα εκκλησιαστικά έπιπλα και οι πολλές παλαιές εικόνες, είναι λαμπρά δείγματα ξυλογλυπτικής και αγιογραφίας του 19ου αι.

Χρούσσα

ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΡΕΝΤΟΥΜΗ 2013-03-11
Τα Χρούσσα είναι ένα από τα χωριά της ενδοχώρας και ως τέτοιο έχει το προνόμιο να έχει μεγάλη και υψηλή βλάστηση. Απέχει 8,5χλμ από την Ερμούπολη και βρίσκεται δυτικά και νότια. Με εντυπωσιακές επαύλεις, ένδοξα απομεινάρια του παρελθόντος, πνιγμένες στο
πράσινο, με κιόσκια, πηγάδια και πολυεπίπεδους κήπους. Το χωριό είναι κτισμένο ανάμεσα στα πεύκα της πλαγιάς. Στο κέντρο του οικισμού υπάρχει ο Άγιος Σπυρίδωνας και η Λέσχη των Παραθεριστών. Το χωριό είναι ονομαστό για την ιδιαίτερα καλή κουζίνα των ταβερνών που διαθέτει. Μια προσπάθεια αναβίωσης έχει ξεκινήσει σιγά σιγά,για να επαναφέρει την παλιά ομορφιά του χωριού. Στην κορυφή ενός λόφου δεσπόζει ο καθολικός Ναός της Παναγίας της Φανερωμένης, ο οποίος χτίστηκε περίπου το 1890 και γιορτάζει στις 24 Σεπτεμβρίου. Δίπλα στο Ναό υπάρχει το παλιό εξωκλήσι που χρονολογείται από το 14ο αιώνα.

πηγές:

www.hellenica.de
syros.gr

Ε.ΡοΪδης,Συριανά Διηγήματα(εκδ.Σύγχρονη Εποχή 2010) , Ιστορία ενός σκύλου σελ.50
<<Καθ'οδόν έτυχε νά συναντήση νοσοκόμον, εις τόν οποίον διηγήθει ότι αγοράσας παρά του κυρίου του τόν σκύλον,είχε δικαίωμα νά τόν συμπαραλάβη καί άκοντα εις τα Χρούσα.>>

Λαζαρέττα (Λοιμοκαθαρτήριο)

Μυρτώ Τζήμα 2013-03-11
Το πρώτο λοιμοκαθαρτήριο είχε κτιστεί αμέσως μετά την ίδρυση της νέας πόλης στη θέση που σήμερα βρίσκεται το Νεώριο από τον Λάμπρο Ζαβό, αλλά επειδή δεν επαρκούσε για τις αυξημένες ανάγκες της γοργά αναπτυσσόμενης Ερμούπολης αποφασίστηκε από τους Βαυαρούς Αντιβασιλείς να κατασκευαστεί καινούριο. Η υλοποίηση ανατέθηκε στον Ι. Ερλάχερ, ο οποίος εκπόνησε τα σχέδια για το νέο λοιμοκαθαρτήριο, αλλά για διάφορους λόγους το έργο δεν υλοποιήθηκε. Καινούρια απόφαση το 1837 έδωσε εντολή για νέα σχέδια που αυτή τη φορά έγιναν από τον Βάιλερ και που οδήγησε στην κατασκευή του νέου λοιμοκαθαρτηρίου στη θέση «Πηδάλι», με δημόσια δαπάνη το 1839-1841 και υπό την επίβλεψη του Λάμπρου Ζαβού.

Το όλο συγκρότημα ήταν επιβλητικό και περιέκλειε μια ορθογώνια αυλή, της οποίας η είσοδος ήταν στην νότια πλευρά, όπου και διασώζεται η μαρμάρινη πλάκα από την τελετή της θεμελίωσης του κτιρίου. Στις τρεις πλευρές υπήρχαν 32 διαμερίσματα για τις ανάγκες των ταξιδιωτών, με ξεχωριστή είσοδο από τα βόρεια, ενώ στην τέταρτη (δυτική) πλευρά λειτουργούσαν τα μαγειρεία και τα γραφεία που κάλυπταν τις διοικητικές ανάγκες. Η συμμετρική κυρία όψη του κτιρίου που έβλεπε στην θάλασσα ήταν μονώροφη και στα άκρα διώροφη. Η βάση της είναι από αργολιθοδομή και η τοιχοδομία από ορθογωνισμένες πέτρες. Υπάρχουν ανοίγματα με τόξα που πλαισιώνονται από μαρμάρινα πλαίσια και κόκκινα τούβλα στο επάνω μέρος, καθώς και άλλα διακοσμητικά αρχιτεκτονικά στοιχεία. Η εσωτερική όψη της κύριας πλευράς χαρακτηρίζεται από τα δίτοξα ανοίγματα με κόκκινα τούβλα σε πεσσούς από πωρόλιθο για τις εισόδους στα δωμάτια. Τα 32 διαμερίσματα είχαν ξεχωριστή κουζίνα, δικό τους αποχωρητήριο και τζάκι. Οι περισσότεροι ταξιδιώτες έρχονταν από την Μικρά Ασία, την Ευρωπαϊκή Τουρκία και την Αίγυπτο και υποχρεωτικά έμεναν εδώ το λιγότερο επτά ημέρες.

Αργότερα, περί τα μέσα του 19ου αιώνα η πρακτική του λοιμοκαθαρτηρίου εγκαταλείφθηκε και έτσι το κτίριο σιγά-σιγά ερημώθηκε. Μετά τα τέλη του 19ου αιώνα το κτίριο χρησιμοποιήθηκε και πάλι, αυτή τη φορά ως φυλακή, χρήση που παρέμεινε ως τα μεταπολεμικά χρόνια. Επίσης το 1908 στεγάστηκε εδώ και το «Άσυλον Φρενοβλαβών», το οποίο ίδρυσε η «Φιλάνθρωπος Επιτροπή Ερμουπόλεως».

Μετά τον εμφύλιο πόλεμο οι φυλακές «φιλοξενούσαν» πολλές φορές πολιτικούς κρατουμένους πριν οδηγηθούν στην Γυάρο, οπότε οι «αυξημένες» ανάγκες προκάλεσαν την αλλοίωση της αυλής, καταστρέφοντας και ένα τμήμα του αρχικού κτιρίου, γεγονός που συμπλήρωσε τις καταστροφές που είχε φέρει όλα τα προηγούμενα χρόνια η εγκατάλειψη και η συνακόλουθη αφαίρεση υλικών. Ένα διώροφο κτίριο που βρίσκεται κοντά στην παραλία, κάτω από το λοιμοκαθαρτήριο, κτίστηκε την ίδια εποχή και χρησιμοποιήθηκε ως αποθήκη. Αργότερα το χρησιμοποίησε η γνωστή φίρμα « Eastern » και έμεινε στην ιστορία του τόπου γνωστό με το όνομα «Τηλεγραφείο».
Σήμερα το συγκρότημα ανήκει στον Δήμο Ερμούπολης, που το προορίζει μετά από μια σχεδιαζόμενη ανακαίνιση για τη εγκατάσταση διαφόρων λειτουργιών, με πιθανότερο το Καζίνο.

Πηγή πληροφοριών: https://www.webhotel.gr/cyclades/syros/syros-sightseeing/lazaretta-gr.htm

Δ. Βικέλας, Η ζωή μου (εκδ. ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ 2009), σελ. 90
<< Κάθαρσις πάλιν εις τή Σύραν! Αλλ' η φυλάκισίς μας εις το Ελληνικόν λοιμοκαθαρτήριον διήρκεσεν επτά μόνον ημέρας, αντί των δεκατεσσάρων της Οδυσσού, η δέ εφαρμογή των απολυμαντικώ μέτρων δέν είχε τήν Ρωσσικήν αυστηρότητα. Η θέα εκ των παραθύρων της φυλακής μας προς τήν θάλασσαν καί πρός τήν απέναντι Ερμούπολιν, καί οι επί των βράχω περίπατοι, υπό τήν επιτήρησιν της ποινής η οποία μας επιβάλλετο ένεκα της προελεύσεως εκ υπόπτου Τουρκίας. >>

ΠΕΡΙΟΧΗ ΝΗΣΑΚΙ

ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΡΕΝΤΟΥΜΗ 2013-03-10
Το λοφώδες Νησάκι του Αγίου Νικολάου, συνδεόταν με τη Σύρο με μία ξύλινη γέφυρα και φιλοξενούσε το ομώνυμο καθολικό εκκλησάκι και λίγους οικίσκους που χρησίμευαν ως χώροι κάθαρσης.Το 1834 άρχισαν τα λιμενικά έργα στο Νησάκι. Πρώτα ισοπεδώθηκε ο λοφίσκος, γκρεμίστηκαν τα κτίσματα και το εκκλησάκι, φράχτηκε ο πορθμός και επιχωματώθηκε ένα μέρος της ακτής, προκειμένου να χτιστούν οι δημόσιες αποθήκες διαμετακόμισης εμπορευμάτων, οι πρώτες στην Ελλάδα. Στην πρόσοψή τους, η οποία καταλήγει στην θάλασσα, κατασκευάστηκαν στοές με μεγάλα τοξοτά ανοίγματα, οι οποίες επέτρεπαν στις μαούνες να διακινούν τα εμπορεύματα απευθείας στις αποθήκες.Οι αποθήκες έχουν μήκος 122 μέτρα και αναπτύσσονται σε δύο πτέρυγες, με συμμετρική διάταξη. Κάθε πτέρυγα φιλοξενεί επτά αποθήκες οι οποίες καλύπτονται από κυλινδρικούς θόλους, ιδιαίτερα επιμελημένης κατασκευής, δομημένους με μικρά τούβλα και λαξευμένους λίθινους θολίτες. Η πίσω πλευρά του κτιρίου φιλοξενεί τοξοτά παράθυρα. Τα σχέδια εκπόνησε ο Αυστριακός αρχιτέκτονας Ερλάχερ και την επίβλεψη της κατασκευής ανέλαβε ο Γερμανός αρχιτέκτονας και λοχαγός του μηχανικού Βίλχελμ Φον Βάιλερ.Από την περίοδο του μεσοπολέμου οι αποθήκες έπαψαν να λειτουργούν. Πολύ αργότερα το κτίριο μετασκευάστηκε εσωτερικά για να φιλοξενήσει κάποιες δημόσιες υπηρεσίες, όπως: γραφείο ΕΟΤ, λιμενικό ταμείο, ΤΕΔΚ, λιμεναρχείο, πολεοδομία.Το 1994 δημιουργήθηκε σε τέσσερις αποθήκες της νότιας πτέρυγας η Πινακοθήκη Κυκλάδων, με την είσοδο της να βρίσκεται στην πίσω πλευρά του κτιρίου. Το κεντρικό κομμάτι της παραλίας ήταν μία αμμώδης περιοχή. Παραλιακός δρόμος δεν υπήρχε. Τα ιστιοφόρα αγκυροβολούσαν κάπως μακριά από την ακτή. Μαούνες διακινούσαν τα εμπορεύματα μέχρι τις ξύλινες εξέδρες των αποθηκών. Η πρώτη αποβάθρα στην οποία μπορούσαν να πιάσουν τα πλοία κατασκευάστηκε το 1834 στην πλατεία Σανιτά (Κανάρη).Τα έργα επιχωμάτωσης της αμμώδους ακτής και η κατασκευή του παραλιακού δρόμου έγιναν το 1847, ενώ το 1883 η Ελληνική Ατμοπλοΐα ανέλαβε την εκβάθυνση της ακτής.Νέες εργασίες ισοπέδωσης έλαβαν χώρα το 1855 προκειμένου να χτιστεί το Τελωνείο, δίπλα στις Αποθήκες. Το λιμάνι τώρα, εκτός από ασφαλές γίνεται και λειτουργικό, ιδανικό για να υποδέχεται και να εξυπηρετεί πολλά σκάφη, ελληνικά και ξένα.

πηγές: www.ellinikiaktoploia.net

Ε.Ροϊδης ,Συριανά Διηγήματα(εκδ.Σύγχρονη Εποχή 2010) σελ.71

<<Όπως πας άλλος νεόφραγκος, επόμενον ητο νά φαίνεται καί ουτος γελοιωδέστατος κατά τάς πρώτας του ξεβρακώματος ημέρας οι καγχασμοί των μαθητων ηκούσθησαν έως τό Νησάκι>>

ΑΝΩ ΣΥΡΟΣ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ-ΚΟΥΤΟΥΛΑΣ 2013-03-07

Άνω Σύρος


Το βόρειο μέρος της Σύρου που ονομάζεται Απάνω Μεριά ή Άνω Σύρος είναι ορεινό και κατοικείται από ελάχιστους κατοίκους. Στο λόφο της Άνω Σύρου δεσπόζει η καθολική εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, η οποία χτίστηκε την Μεσαιωνική εποχή. Από ‘κεί πάνω η θέα είναι μοναδική, γιατί δίνεται η ευκαιρία στους επισκέπτες να δουν τα γειτονικά νησιά Τήνο, Πάρο, Δήλο και Νάξο. Ακόμη, δεν υπάρχουν πολλοί δρόμοι και μονοπάτια αλλά έχει φανταστικά τοπία με γεφυράκια, σπηλιές και παραλίες. Τα μονοπάτια του βόρειου τμήματος της Σύρου είναι σηματοδοτημένα με πρωτοβουλία του Τμήματος Πολιτισμού της Νομαρχίας Κυκλάδων, έτσι ώστε οι επισκέπτες να μην χάνονται και να έχουν μια αξέχαστη εμπειρία.
Παλαιότερα, ο Δήμος Άνω Σύρου ήταν ένας από τους 3 δήμους στους οποίους χωριζόταν διοικητικά η Σύρος την περίοδο που ίσχυε το σχέδιο Καποδίστριας. Αργότερα, εντάχθηκε στο Δήμο Σύρου – Ερμούπολης. Έδρα του δήμου είναι η Άνω Σύρος, η οποία είναι ο παλαιότερος οικισμός της Σύρου.



Σημείο του βιβλίου «Το βυσσινί φουστάνι» όπου αναφέρεται:

“Σάτρα – πάτρα ημάθαμε δα και πέντε γαλλικά στην
Απάνω Χώρα της Σύρας με τις μασέρ.”

Κεφάλαιο: 11ο) “Φερμέ λα φενέτρ, γιατί κάνει κουραντέρ.”

Απάντηση:ΑΝΩ ΣΥΡΟΣ

ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΡΕΝΤΟΥΜΗ 2013-03-10
Ε.Ροϊδης,Συριανά Διηγήματα (εκδ.Σύγχρονη Εποχή 2010) σελ. 29, 34

<<Αλλ' ο ουρανός εθόλωσεν απροσδοκήτως· έλαμψαν αστραπαί και ήρχισε να βρέχη
ποταμηδόν. Εκαθήμην εις το παράθυρον της μικράς αιθούσης μας,
παρατηρών τον κατακυλιόμενον από τα ύψη της Άνω Σύρου κίτρινον
καταρράκτην παρασύροντα εις το βορβορώδες ρεύμά του φλοιούς
πορτοκαλίων, συντρίμματα φιαλών, απόμαχα υποδήματα και πτώματα
ορνίθων και ποντικών, όταν αίφνης αντικατέστησε το πανόραμα εκείνο
βαθύ σκότος απλωθέν και επί των δύο μου οφθαλμών.>> <<Ο αυτός πολύτιμος άνθρωπος μ' εβοήθησε να υφαρπάσω διά πλειοδοσίας ή,
ως λέγουν οι Συριανοί, να ζευγατίσω, την Μιλανέζα, μαγείρισσαν του
Επισκόπου της Άνω Σύρου, της οποίας ήσαν ονομαστά καθ' όλας τας
Κυκλάδας τα ραβιόλια, η γαριδόσουπα και το νηστήσιμον καπόνι.>>

Άνω Σύρος

δημητρης ντασιος μαλτεζος 2013-03-07
ΑΝΩ ΣΥΡΟΣ
Η Άνω Σύρος είναι ένας μεσαιωνικός οικισμός, που κατοικείται μέχρι και σήμερα ιδιαίτερα το καλοκαίρι. Είναι χτισμένη στον ανατολικό λόφο πάνω από την Ερμούπολη. Η ρυμοτομία της περιλαμβάνει πανέμορφα στενά δαιδαλώδη σοκάκια, σκαλιά και κτίρια που το ένα ακουμπάει στο άλλο. Μέσα στον μεσαιωνικά οικισμό της Άνω Σύρου, δεν κυκλοφορούν οχήματα, αφού τα σοκάκια έχουν πλάτος λιγότερο από δύο μέτρα και παντού υπάρχουν σκαλιά. Η Άνω Σύρος έχει αυτή τη μορφή γιατί την εποχή που δημιουργήθηκε ο οικισμός υπήρχε ο φόβος της επίθεσης κουρσάρων. Ο Δήμος της Άνω Σύρου, από τους αρχαιότερους στην Ελλάδα, ενσωματώθηκε στον Δήμο Σύρου, σύμφωνα με το σχέδιο “Καλλικράτης” και αποτελείται από τους οικισμούς: Άνω Σύρος, Επισκοπειό, Αληθινή, Μάλια, Κίνι, Αγιο Δημήτριο, Φοινικιά, Μύτακα, Παπούρι, Χαλανδριανή, Πλατύ Βουνί και Σαν Μιχάλη. Πριν από τον “Καλλικράτη” ήταν ο μεγαλύτερος σε έκταση Δήμος της Ελλάδας, έχοντας στη δικαιοδοσία του όλο το βόρειο τμήμα του νησιού, περίπου το 50% της συνολικής έκτασης της Σύρου και το νησί Γυάρος, δηλαδή 50.500 στρέμματα. Ο πληθυσμός της Ανω Σύρου είναι περίπου 1700 κάτοικοι, που ασχολούνται περισσότερο με την ναυτιλία, τον τουρισμό και λιγότερο με την γεωργία, την κτηνοτροφία, την μελισσοκομία, κλπ. Η απόσταση από το λιμάνι, μέχρι την κεντρική είσοδο της πόλης είναι 3500 μέτρα και ο δρόμος που οδηγεί εκεί είναι ασφαλτοστρωμένος. Οι είσοδοι παλαιότερα ήταν εφτά, αλλά σήμερα έχουν μείνει τρεις. Στην Άνω Σύρο, δεν υπάρχει μία κεντρική πλατεία και σημείο αναφοράς είναι ο κεντρικότερος δρόμος της, η "Πιάτσα".
(φωνές του σώματος. Σελ. 11 <<Το κέντρο της απάνω χώρας>>).

Νεκροταφείο Αγίου Γεωργίου

Βούλα Κεφαλά 2013-03-05
Βρίσκεται στην οδό Αγ. Γεωργίου, τον δρόμο που οδηγεί στην Άνω Σύρο, και είναι προσιτό από τον περίβολο της ομώνυμης εκκλησίας. Ο Άγιος Γεώργιος, με το ολομάρμαρο καμπαναριό που ορίζει την είσοδο στον περίβολο, είναι η τρίτη εκκλησία της Ερμούπολης και χτίστηκε το 1839. Ήταν μονόκλιτη βασιλική με ανοιχτές στοές στις τρεις πλευρές που σήμερα έχουν κλειστεί.
Το Νεκροταφείο εγκαινιάστηκε το 1834. Το παλαιότερο τμήμα του βρίσκεται στα νότια του περιβόλου του Αγ. Γεωργίου και περιλαμβάνει δύο κατηγορίες τάφων, τους απλούς και τους μνημειακούς.

Οι πρώτοι, με τις μαρμάρινες ταφόπλακες σε παράλληλη διάταξη, είναι οι τάφοι των πρώτων οικιστών, αλλά με την επαναχρησιμοποίησή τους οι παλαιότερες επιγραφές έχουν αντικατασταθεί ή συνυπάρχουν με νεότερες.Η διακόσμηση τους είναι γενικά απλή. Σε λίγες περιπτώσεις τα ανάγλυφα κοσμήματα παρουσιάζουν σύνεργα ή σύμβολα της τέχνης του θανόντος.

Τα ταφικά μνημεία χρονολογούνται από το 1860 περίπου και βρίσκονται σε ιδιαίτερο χώρο στα νότια του προηγούμενου τμήματος. Διατάσσονται σε τέσσερις ζώνες που χωρίζονται από παράλληλους διαδρόμους. Αποτελούν ένα θαυμαστό και σπάνιο σύνολο γλυπτικών και αρχιτεκτονικών έργων, που ακολουθούν τις αρχές του κλασικισμού, όπως τις διατύπωσαν στα ταφικά μνημεία της Ευρώπης από τα τέλη του 18ου αι.Μερικοί ακόμη μνημειακοί τάφοι βρίσκονται στο δυτικό τμήμα του Νεκροταφείου, όπου και το Οστεοφυλάκιο, κτίριο του 1863 που ανακαινίστηκε πλήρως το 1987 (Την είσοδό του ορίζει στοά με τρίλοβο άνοιγμα και αέτωμα, όπου και η αφιερωματική επιγραφή της ανέγερσης).

Oι επικρατέστεροι τύποι είναι οι ναΐσκοι, οι σαρκοφάγοι και οι επιτύμβιες στήλες, κατά τα αρχαιοελληνικά και ρωμαϊκά πρότυπα, ενώ ο θάνατος παριστάνεται συνήθως με τις ευχάριστες μορφές των αγγέλων.


Πηγές:
https://www.hermoupolis.gr/%CE%99%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%B1---%CE%A0%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%82/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%BF-%CE%9D%CE%B5%CE%BA%CF%81%CE%BF%CF%84%CE%B1%CF%86%CE%B5%CE%B9%CE%BF-%CE%91%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%85-%CE%93%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%85.aspx

https://www.explorers.gr/show.php?action=m&id=49


Λουκρητία Δούναβη, Το βυσινι φουστάνι (Εκδόσεις 'ΤΟ ΡΟΔΑΚΙΟ'), σελ. 40

Ν'ανεβάζει τη φωνή του ο ένας, να πιτώθει πιότερο ο άλλος, ώσπου στο τέλος ησυνεχίσανε την κηδεία με το ''Χαρικλάκι'', γιατί ο παπάς ησταμάτησε να λέει το ρέκουε. Μόνου είπε:
-Αξίωσε με, Κύριε, να τηνε πάω, ακόμα και με τσιφτετέλι, φτάνει να μη μου τηνε παρατήσουνε.
Τον ράισε η ψυχή μου. Αφού είχανε φτάσει πια εκειδά στο σπίτι της Φασίσαινας, ήγινε το ανήκουστο. Αρχέψανε να σφυροκοπούνε οι σειρήνες.
-Συναγερμός! ηφωνάζανε όλοι μαζί. Παρατάνε δα την πεθαμένη στον κατήφορο κι όπου φύγει-φύγει. Η Μαργαρώ ο Χάμος ήτανε πάλι χάμω. Και δεν ήφτανε αυτό, άρχεψε να κατρακυλά τα σκαλάκια και παραλίγο να φτάσει μέχρι το Σα-Μπαστιά. Ένα λείψανο κουλουβάχατο. Άμαν ητέλεψε ο συναγερμός, τρέχει ο παπάς, άφαντο το κασόνι και αυτοί που το σηκώνανε. Κουτουλούσε το κεφάλι του στο ντουβάρι.
-Για τον κανόνα των αμαρτιώ μου, είπε και ήπηρε πάλι τις δρόμοι μπαΪλντισμένος, για να βρεί ανθρώποι, ν'αποτελειώσει την κηδεία.
-Για το χατίρι σου, παπά μου, ηξανάπανε. Τηνε μαζεύουνε από χάμω βουβοί και λάχα τραβάνε ντουγρού για το Νεκροταφείο. Και που να τηνε θάψουνε που ήτανε όλα τίγκα; Βρίσκουνε θέση σε μια μπάντα, σύρριζα στο ντουβάρι και τηνε βολεύουνε εκειδανά.

Σαν Τζώρτζης (Ερμούπολη)

Βούλα Κεφαλά 2013-03-05
Στον λόφο της Άνω Σύρου δεσπόζει ο ναός Σαν Τζώρτζης, που αποτελεί τον Μητροπολιτικό ναό των καθολικών της Σύρου από το 1652. Κτίστηκε γύρω στα 1200 και έκτοτε έχει δεχτεί πλήθος ανακαινίσεων. Το 1617 καταστράφηκε ολοσχερώς από τους Τούρκους και αναστηλώθηκε για τελευταία φορά το 1834 μέχρι να πάρει την σημερινή του μορφή.

Στο εσωτερικό του ναού φυλάσσεται η εικόνα του Αγίου Γεωργίου, η εικόνα της Παναγίας της Ελπίδας, καθώς και το πορτρέτο του επισκόπου Ανδρέα Καργά, που κρεμάστηκε από τους Τούρκους μαζί με τον γραμματέα του. Όσα από τα αρχεία του ναού κατάφεραν να διασωθούν της καταστροφής των Τούρκων φυλάσσονται στο Κέντρο Ιστορικών Μελετών της Καθολικής Επισκοπής.

Πηγή: https://www.syros-tours.gr/what-to-see-do/monasteries-church/san-tzotzis-katholiki.php

Λουκρητία Δούναβη, Το βυσινι φουστάνι (Εκδόσεις 'ΤΟ ΡΟΔΑΚΙΟ'), σελ. 67

Κεφάλαιο: Ο Γάμος
Πιο κάτω, στο σπίτι του γαμπρού, η πεθερά πηγαινοερχούντανε και αρωτούσε:
-Όλα έτοιμα;
Άλλα ηπερίμενε από το γιο της. Νύφη με προίκα, με πολλά μπαούλα, με δικό της σπίτι, κι αν είχε και λίγες λίρες δε θα έβλαφτε. Η νύφη, φτωχή, νόστιμη και νοικοκυρά, δεν της έφτανε, γιατί της πεθεράς αρέσανε πολύ τα μεγαλεία. Ο γιος, φαναρατζής το επάγγελμα, με σπασμένα γαλλικά, ένεκα της ξένης γειτόνισσας, γυναίκας ναυτικού λοστρόμου.
Αίφνης, ήσβησε η λάμπα. Γρουσουζιά, είπανε. Από την έπαρση που είχε η πεθερά, χοντρή η ίδια, πάντα στάγκωνε σε κάθε πόρτα, μέχρι και την ελληνική σημαία είχε φρεσκοσιδερώσει, και που κανείς δεν ήξερε τι θα έκανε τη γαλανόλευκη στο γάμο.
-Καλέ θεία, πότε θα ντυθείς;
-Βοήθα, να βάλω τον κορσέ μου, άκου, να σφίξεις όσο αντέχεις.
Η ανιψιά ήβαλε όλη τη δύναμη της να σφίξει τα κορδόνια του κορσέ, για να συμμαζέψει του πισινού το κατρακύλισμα.
-Καλέ θειά, θα σκάσεις.
-Σφίξε, που σου λέω, και άσε τις τσιριτσάντζουλες.
-Καλέ θειά, θα ζοριστεί το άντερό σου.
-Λίγο ακόμα και τελέψαμε.
-Καλέ θειά, είσαι καλά;
-...
-Παναγιά μου, Πανάχραντό μου, βοήθα.
Αναψοκοκκινισμένη η πεθερά, γύρεψε την τσάντα της.
-Την σημαία μην ξεχάσουμε.
-Καλέ μάνα,τι μυρωδιά παστώθηκες και βρώμισε ο τόπος;
-Τη δουλειά σου εσύ.
Όπου εκειδανά στη στρίψη του δρόμου, στο πιο απότομο σκαλί, πέφτει φαρδιά-πλατιά η πεθερά, ακούνητη και αλληθωρισμένη. Ηστάθηκε όλο το κάλεσμα και χάζευε την ξαπλωμένη.
-Τα κορδόνια να λασκάρομε, είπε η ανιψιά.
Ανεβάζουνε δε το μεσοφόρι της, τα κρέατα της ξεχυθήκανε απάνω στα σκαλάκια και βρώμα !!..
-Φέρτε ένα σεντόνι, είπε η Φιφίνα.
-Καλέ, αφού έχομε τη σημαία, είπε η Αντωνία.
Τότες ξεδιπλώνουνε τη φρεσκοσιδερωμένη, μεγάλη ήτανε, με χίλια βάσανα ξαπλώνουν μέσα την αναίστητη, ήτονε θεόβαρη, πάει ο γαμπρός να βοηθήσει,
-Μη, του λέει ο κουμπάρος, μην πάθεις καμιά πτώση...
Τέσσερις άντρες που βλαστημούσανε τηνε σηκώσανε από τις τέσσερις άκριες της σημαίας, συμπούρμπουλοι κατηφορίσανε στο σπίτι του γαμπρού.
Στείλανε ειδοποίημα στους βιολιτζήδες, να σωπάσουν τα βιολιά, και όλοι ηγυρίσανε στα σπίτια τωνε. Την άλλη μέρα, οι κουμπάροι, η νύφη και ο γαμπρός,ηπήγανε μονάχοι στην εκκλησία του ΑΪ Γιωργιού για να στεφανωθούνε

Νεκροταφείο Ερμούπολης

Γιάννης Κομματάς 2013-03-05
Ένα κοιμητήριο είναι αναμφισβήτητα ένας τόπος τρομακτικός. Τρομακτικός για κάθε ανθρώπινη ματιά αλλά και για κάθε σκέψη. Και πιο τρομακτικά απ' όλα είναι εκείνα τα μεγάλα γοτθικά στο ύφος κοιμητήρια της Δυτικής Ευρώπης, που με τη μεγαλοπρέπεια των μνημείων τους γεννούν στον επισκέπτη δέος.
Δεν είναι σκοπός μου όμως να καταδείξω εκείνα τα μεγαλόπρεπα κοιμητήρια, μα να παρουσιάσω στον αναγνώστη έναν τόπο της χώρας του άγνωστο, και παράλληλα έναν εξαίρετο αληθινά χώρο για κάθε θαυμαστή της τέχνης, και σίγουρα για τον κάθε άνθρωπο που αγαπά να τρέφει, μαθαίνοντας για μέρη παράξενα, τη φαντασία του.
Στο σημείο αυτό λοιπόν θα πούμε δυο λόγια, κοιτάζοντας μαζί φωτογραφίες, για το μεγαλειώδες μα παραμελημένο αρκετά παλαιό νεκροταφείο των αρχόντων στη Σύρο, που είναι κρυμμένο ανάμεσα σε λογής δέντρα, πεύκα, φοίνικες και κυπαρίσσια. 'Αριστες κατοικίες για κόρακες και άλλα νεκροπούλια, που φωλιάζουν κάνοντας συντροφιά σε θαυμαστά αγγελικά πλάσματα που φυλάσσουν τους αριστοκρατικούς τύμβους.
Ο ξεχασμένος αυτός χώρος βρίσκεται περίφρακτος στο κέντρο της συνολικής έκτασης του κοιμητηρίου του Αγίου Γεωργίου της Ερμουπόλεως, που τον συναντάς καθώς παίρνεις το δρόμο για την 'Ανω Σύρο.

Η ιστορία του ξεκινά κάπου στα μέσα του 19ου αιώνα όταν μια μερίδα επιφανών αντρών, Χίων, Συριανών και άλλων σπουδαίων προσώπων της εποχής, άρχισαν να αγοράζουν ταφικά κτήματα στο κοιμητήριο για να στεγάσουν τη μετά θάνατον ζωή των ίδιων και των οικογενειών τους.
Και είναι αλήθεια ότι τα ονόματα που θα βρει στο διάβα του κανείς, εάν θελήσει να περιπλανηθεί ανάμεσα στα ταφικά μνημεία, είναι ονόματα ξακουστά. Ονόματα που είναι γραμμένα στη νεότερη ελληνική ιστορία: Πρωίος, Μαυροκορδάτος, Ροδακανάκης ο «Πρίγκιψ»...
Ο τελευταίος ήταν φιγούρα παράξενη, προσωπικότητα πολυσήμαντη. Ιππότης του τάγματος του Σωτήρος και μεγαλοτέκτονας. Λόγω της καταγωγής του από τη βυζαντινή οικογένεια Ροδοκανάκη -κατείχε τον τίτλο του πρίγκιπα- διατηρούσε στην Ερμούπολη μέγαρο, καταστόλιστο με τοιχογραφίες. Το μέγαρο σώζεται ακόμη σήμερα, στο όνομα όμως μιας άλλης οικογενείας.

Σε ετούτο το μέρος λοιπόν, το μακάβριο δεν έχει καμιά θέση τώρα πια. Και αυτό είναι, νομίζω, ένα από τα στοιχεία που κάνουν το χώρο αυτόν αξιοθαύμαστο. Τα επιβλητικά ταφικά μνημεία μέσα στην πλούσια βλάστηση απεικονίζουν την τάξη και την ηρεμία του παραδείσου και των Ηλυσίων Πεδίων. Αν δεν σε σκιάξει κανένα νεκροπούλι που γυροφέρνει, σίγουρα θα υπνωτιστείς καθώς ονειροπολείς κοιτάζοντάς τα. Είναι γλυπτά που τα έκαμαν λαξευτές μεγάλοι, άνθρωποι μοναδικοί. Τα περισσότερα μάλιστα λέγεται ότι τα φιλοτέχνησε ο Βιτάλης.

'Αγγελοι σκεπτικοί, καθιστοί, γονυπετείς ή όρθιοι, κλειδοκράτορες αληθινοί, βαστούν στα χέρια τους ανεστραμμένους πυρσούς, τα σύμβολα του θανάτου. Γεννήθηκαν εκεί από τις χούφτες των ανθρώπων για να προστατεύουν τους τάφους. Μαζί τους και άλλα αλλόκοτα πλάσματα, μυθικά ή μη, όπως σφίγγες και λέοντες. Μα και μορφές θνητών, φιγούρες εύγραμμες, ρυπαρές από τον καιρό, μα σαγηνευτικές. Πλουμισμένες με πέπλα απλωμένα στις κόμες και τις πλάτες τους. Αμίλητες, αλλά συνάμα και σοφές.
Ίσως δεν θα έπρεπε να μας μένει γεύση γλυκανάλατη που το ιστορικό κοιμητήριο εγκαταλείφτηκε μέσα στο χρόνο από τους απογόνους. 'Αλλωστε έτσι γίνεται πάντα. Εγκαταλείπουν οι απόγονοι, για να επιμεληθεί η φύση. Και η αλήθεια είναι ότι εκείνο που καμιά φορά η φύση πραγματοποιεί παίρνοντας στα χέρια της το ανθρώπινο καλλιτέχνημα φαντάζει στα μάτια μας πιο όμορφο και ζηλευτό ακόμη και από το αρχικό...


[Πηγές:]
ΕΡΜΟΥΠΟΛΗ, Κόκκου Α. - Τραύλος Ι. Εκδ:«Εμπορική τράπεζα». Αθήνα 1980.
ΤΑ ΓΛΥΠΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ, Γαβαλά Πέπη - Γαρέζου Ελένη. Εκδ: «Γνώση».

Πλατεία Ανδρέα Μιαούλη

Μανωλοπούλου Άννα 2013-03-04
Η πλατεία Ανδρέα Μιαούλη βρίσκεται σε κοντινή απόσταση απο το λιμάνι και αποτελεί την κεντρική πλατεία της Ερμούπολης.Η πρώτη ονομασία της πλατείας ήταν " Πλατέια Όθωνος "
προς τιμήν του πρώτου βασιλιά της Ελλάδας, αργότερα όμως μετονομάστηκε σε " Πλατεία Λεωτσάκου", με την έξωση του Όθωνα το 1862, προς τιμήν του αγωνιστή Νικόλαου Λεωτσάκου. Η σημερινή ονομασία δόθηκε το 1889. Στην πλατεία βρίσκεται το κτήριο του Δημαρχείου του 1876 και η Δημοτική βιβλιοθήκη, η οποία διαθέτει σπάνιο υλικό σχετικά με την ιστορία της Σύρου.

<< Η Χρυσώ προχώρησε προς την πλατεία Ανδρέα Μιαούλη με τ'άγαλμα το ολόσωμο του Υδραίου βρακά ναυάρχου. Στάθηκε λίγο και τον παρατήρησε. Τότε κατάλαβε πως βρισκόταν σε τόπο ελεύθερο, ελληνικό. Δίχως Τούρκους. Τα 'χε χαμένα η Χρυσώ.Μέγαρα, αγάλματα, σπίτια και δέντρα, όλα μεγάλωναν σε διαστάσεις. Κόσμος ξεκούραστος, καθιστός σε αμέτρητες καρέκλες γύρω απο τραπεζάκια. Σερβιτόροι ντυμένοι σαν άρχοντες πήγαιναν κι έρχονταν βιαστικά μ'ευκινησία τρέχοντας να προφτάσουν να σερβίρουν τόσο κόσμο. Η μεγάλη κάτασπρη πλατεία με τις ψηλές τις χουρμαδιές και τα παρτέρια, με τη μαρμαρένια εξέδρα της μουσικής, με τις ανάγλυφες τις Εννιά Μούσες, ο κολοσσός του Δημαρχείου, τη θάμπωσαν. >>
Ρίτα Μπούμη - Παππά "Η Χρυσώ"

Γυμνάσιο Σύρου

Μυρτώ Τζήμα 2013-03-04
Το 1833 ακριβώς 11 χρόνια από τη στιγμή που έφτασαν οι ρακένδυτοι πρόσφυγες στο νησί χτίζουν το πρώτο Δημόσιο Γυμνάσιο της Ελεύθερης Ελλάδας με γυμνασιάρχη το Νεόφυτο Βάμβα, το μεγάλο διδάσκαλο του γένους. Είναι αληθινό θαύμα η ίδρυση αυτού του σχολείου, γιατί αν κατάφεραν αυτοί οι άνθρωποι να ασχοληθούν με τα γράμματα και τις τέχνες τόσο σύντομα, σημαίνει ότι είχαν ήδη εξασφαλίσει μια άνετη ζωή από σκληρή δουλειά. Λίγα χρόνια αργότερα ο δήμος Ερμούπολης δεξιώθηκε στη Λέσχη τον Άγγλο Ναύαρχο Μεσογείου που είχε επισκεφτεί με το στόλο του τη Σύρο. Ο γυμνασιάρχης Δουκάκης είπε πως έχει μαθητές που μιλούν αγγλικά. Επέλεξε τον καλλίτερο και του ζήτησε να γράψει μια προσφώνηση.. Την τελευταία όμως στιγμή προέκυψε ένα εμπόδιο. Ο γυμνασιάρχης ήθελε να δει το κείμενο πράγμα που ο μαθητής αρνήθηκε. Ο γυμνασιάρχης του είπε πως δεν θα μιλήσει αλλά ήταν αργά για να το αναθέσει σ’ άλλον. Ο μαθητής μίλησε τόσο λαμπρά που ο Άγγλος του είπε: «Είσαι σπουδαίος παιδί μου». Ο μαθητής ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο οποίος αποφοίτησε από το Γυμνάσιο της Σύρου.
Πηγή Πληροφοριών: https://hellas.teipir.gr/Thesis/Siros/Greek/Ermhistory.html

Δ. Βικέλας, Η ζωή μου, (εκδ.ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ 2009) σελ. 95
<< Τά περισσότερά μου όμως μαθήματα ηκολούθουν εις τό Δημόσιον Γυμνάσιον, όπου ενεγράφην, καταταχθείς εις τήν δευτέραν τάξιν. Αλλά δέν ηκολούθουν ανεξαιρέτως όλα τά μαθήματα της τάξεώς μου.>>

Δ. Βικέλας, Η ζωή μου, (εκδ.ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ 2009) σελ. 96
<< Εγώ τά σχολεία διήλθα ως ελεύθερος σκοπευτής. Ούτε κάν τό αποδεικτικόν του Γυμνασίου Ερμουπόλεως απέκτησα, διακόψας τήν εκεί φοίτησην προτού καταταχθώ εις τήν πρώτην τάξιν. Αλλ' ούτε καί της δευτέρας τάξεως τάς εξετάσεις υπέστην, καθό μή ακολουθήσας όλα της τάξεως τά μαθήματα.>>
<< Ιδίως ωφελήθην τότε εκ τω εις τό Γυμνάσιον παραδόσεων του καθηγητού Τύμπα.>>

Δ. Βικέλας, Η ζωή μου, (εκδ.ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ 2009), σελ. 97
<< Γυμνασιάρχης ήτο τότε ο Σουρίας. Διδάσκαλος αυτός της παλαιάς σχολής, εμαρτύρει διά της παρμελημένης γενειάδος του καί μόνης ότι ούτε συνεμερίζετο ούτε επεδοκίμαζε τήν κομψοπρέπειαν του καθηγητού της δευτέρας τάξεως.>>

το πισκοπειο της συρου

τσαπαρας, παλαιολογος 2013-03-04
Το Πισκοπειό της Σύρου

Το Επισκοπείο (ή Πισκοπειό) είναι οικισμός της Σύρου. Είναι χτισμένο στις πλαγιές ενός πευκόφυτου λόφου και είναι μία από τις πλουσιότερες πηγές πράσινου του νησιού. Βρίσκεται περίπου στο κέντρο της Σύρου και απέχει 4,5 χιλιόμετρα από την Ερμούπολη Είναι έτσι ο πιο κοντινός παραθεριστικός οικισμός στην πρωτεύουσα.

Ιστορία
Κοντά στο Επισκοπείο βρίσκονται τα ερείπια της οικοδομής που άλλοτε χρησιμοποιούταν ως κατοικία του καθολικού επισκόπου. Αυτή η οικοδομή του 15ου αιώνα έδωσε και το όνομά της στον οικισμό. Υπήρξε το πρώτο αγαπημένο θέρετρο των πλούσιων Συριανών εμπόρων μετα τη δημιουργία της Ερμούπολης το 1830, οι οποίοι έχτισαν το 19ο αιώνα εντυπωσιακές και επιβλητικές επαύλεις με καταπράσινους κήπους. Ο δρόμος για τον οικισμό περνάει από το λόφο Σκληπί, όπου βρίσκεται το κτήμα και η έπαυλη "Αυροφίλητον" του ιατρού Ιωάννη Φουστάνου (πρώην Φθισιατρείο). Σήμερα κυριαρχεί η εγκατάλειψη και οι περισσότερες επαύλεις είναι ερειπωμένες.

Αξιοθέατα
Στην κορυφή του λόφου δεσπόζει η εκκλησία του Προφήτη Ηλία, η οποία χτίστηκε το 1845 και είναι ρυθμού μονόκλιτης βασιλικής. Βγαίνοντας από το χωριό και με κατεύθυνση προς την περιοχή Μάλλια, βρίσκεται ο ναός της Παναγίας της Πισκοπιανής ή Πρωτόθρονης, ο οποίος κατά την παράδοση υπήρξε η πρώτη μητρόπολη της Σύρου και η κατασκευή του τοποθετείται περίπου τον 6ο αιώνα μ.Χ. Στην Παναγία αυτή, αποδίδεται η σωτηρία του νησιού από την επιδημία πανώλης το 1728

Ο θρύλος του κόκκινου σπιτιού
Το κόκκινο σπίτι ή «κοκκινόσπιτο», όπως είναι γνωστό στους κατοίκους του νησιού, είναι ένα ερειπωμένο διώροφο αρχοντικό στην περιοχή του Επισκοπείου. Θεωρείται από πολλούς ως στοιχειωμένο και αμαρτωλό σπίτι και λέγεται πως ενέπνευσε τον Μ.Καραγάτση να γράψει το μυθιστόρημα "Η Μεγάλη Χίμαιρα" (1953). Το σπίτι εξωτερικά είναι βαμμένο στην ίδια απόχρωση του αίματος και κάπως έτσι πήρε το συγκεκριμένο όνομα.
Σύμφωνα με τον θρύλο, η Μαρίνα Μπαρέ, μία νεαρή γαλλίδα παντρεμένη με τον Συριανό καπετάνιο Γιάννη Ρεϊζή, βρήκε παρηγοριά στην αγκαλιά του κουνιάδου της, Μηνά, αφού δεν μπορούσε να αντέξει τη μοναξιά της. Τη μοιραία νύχτα, χάνει τη μικρή Αννούλα (κόρη που έχει αποκτήσει με τον Γιάννη) από πνευμονία, ενώ παράλληλα μένει έγκυος από τον Μηνά. Η πεθερά της, που τους έχει πιάσει στο κρεβάτι της αμαρτίας, διώχνει τον Μηνά από το σπίτι μετά την κηδεία της εγγονής της και εκείνος αυτοκτονεί. Ο Γιάννης ενημερώνεται για όσα έχουν συμβεί ενώ βρίσκεται ήδη στο ταξίδι του γυρισμού. Όλα αυτά ωθούν τη Μαρίνα στην αυτοκτονία, στοιχειώνοντας με τη φασματική παρουσία της το σπίτι, το οποίο από τότε παραμένει έρημο αφού δεν βρέθηκαν ποτέ νόμιμοι κληρονόμοι.
Παλαιότερα υπήρχε η εντύπωση ότι τα βράδια ακούγονταν οι λυγμοί της Ρεΐζη, οι φωνές της Μαρίνας και τα γέλια του μικρού κοριτσιού. Πολλοί πιστεύουν ότι το σπίτι εξακολουθεί να έχει κακή ενέργεια και υποστηρίζουν πως όποιος τάραξε την ησυχία του ή τόλμησε να μετακινήσει έπιπλα και αντικείμενα, βρήκε τραγικό θάνατο κάτω από ανεξιχνίαστες συνθήκες. Έτσι, δημιουργήθηκε στο νησί ο μύθος του στοιχειωμένου κόκκινου σπιτιού. Κατά άλλους, όλα αυτά ανήκουν στη σφαίρα της φαντασίας και οτι ο χώρος ήταν απλά ένας τόπος συνάντησης χαρτοπαιχτών και παράνομων ζευγαριών, τους οποίους διασκέδαζε να τρομοκρατεί ένας κάτοικος με ελαφρά νοητική στέρηση.


Το κόκκινο σπίτι του Καραγάτση


Στην Λογοτεχνία
Ο οικισμός του Πισκοπειού εμφανίζεται σε αρκετά λογοτεχνικά κείμενα, μεταξύ των οποίων το βιβλίο “Στεριές και Θάλασσες” του Κωστή Μπαστιά . Χαρακτηριστικό απόσπασμα από το βιβλίο:
“Η Σύρα είναι πολυβασανισμένος τόπος και οι άνθρωποί της παλέψανε πολύ για να κάνουν γόνιμη τη γη του νησιού. Πέτρα πολλύ και κοιτάσματα μεταλλικά δε βοηθούσαν τους φτωχούς καλλιεργητές. Μα κι αυτοί δεν άφησαν γωνιά που να μη τη σκαλίσουν. Βρήκαν τρόπο ν'αναζητήσουν δίκαιη γη και πάνω στα βουνά: Στον Πύργο, στο Σύρυγγα με τ'αθάνατο νερό, στο Βόλακα, στο Πισκοπειό, στην Κυπερούσα. Και δεν τουςέλειψε η υπομονή...” .

Λουκρητία Δούναβη:Αναφορές για την Άνω Σύρο στο βιβλίο της,''Το βυσσινί φουστάνι''

ΠΈΤΡΟ ΝΤΌΝΑ 2013-03-02
Απάνω Χώρα (Άνω Σύρος):Χτισμένη αμφιθεατρικά από τους Βενετούς στο λόφο του Αγίου Γεωργίου (Σαν Τζώρτζη), που αποτελεί βορειοδυτική συνέχεια της Ερμούπολης, η Άνω Σύρος διατηρεί όλη τη μεσαιωνική της γοητευτική ατμόσφαιρα. Αμέτρητα σκαλοπάτια σας ανεβάζουν στην κορυφή, ανάμεσα από στενά δρομάκια με κάτασπρα σπίτια με πολύχρωμες πόρτες συνθέτοντας μια άλλη πολιτεία. Μέσα στον μεσαιωνικά οικισμό της Άνω Σύρου, δεν κυκλοφορούν οχήματα, αφού τα σοκάκια έχουν πολύ μικρό πλάτος και παντού υπάρχουν σκαλιά.

Η απόσταση από το λιμάνι, μέχρι την κεντρική είσοδο της πόλης είναι 3500 μέτρα και ο δρόμος που οδηγεί εκεί είναι ασφαλτοστρωμένος.
Στο λόφο δεσπόζει η καθολική εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, που χτίστηκε τη Μεσαιωνική Εποχή. Η μαγευτική θέα στο πέλαγος είναι μοναδική δίνοντας την ευκαιρία στον επισκέπτη να δει τα γειτονικά νησιά Τήνο, Δήλο, Πάρο και Νάξο.

Απάντηση:Λουκρητία Δούναβη:Αναφορές για την Άνω Σύρο στο βιβλίο της,''Το βυσσινί φουστάνι''

ΠΈΤΡΟ ΝΤΌΝΑ 2013-03-16
Τελευταία πάω συχνά στην Απάνω Χώρα.Τελευταία όλο και περισσότερο αναζητώ τα γεγονότα της παιδικής μου ηλικίας.
σελ 71,βιβλίο: Το βυσσινί φουστάνι.

Αναφορές στο Θέατρο Απόλλων στο μυθιστόρημα του Μάνου Ελευθερίου "Ο καιρός των χρυσανθέμων"

Όλγα Μιχαλιού 2013-02-28
«Από πολύ νωρίς το θέατρο ήταν σημαιοστολισμένο και φωταγωγημένο μέσα και έξω, και στις τρεις μεγάλες πόρτες της εισόδου είχαν καρφωθεί προσεκτικά φύλλα φοινικιάς για να υποδεχτούν το κοινό. […] Διαρκώς κατέφθαναν οι θεατές με άμαξες ή πεζή όσοι έμεναν κοντά στο θέατρο, και οι κυρίες στέκονταν στη δεξιά μεριά του θεάτρου, που ήταν αρκετά σκοτεινό, για να αλλάξουν παπούτσια. […] Οι μικρές υπηρέτριες, τα τύλιγαν προσεκτικά με πανιά ή εφημερίδες και τρέχανε κι αυτές μέσα στο θέατρο για να στριμωχτούν στο υψηλότερο θεωρείο, και πολλές αν σήκωναν τα χεράκια τους θ’ άγγιζαν τα ζωγραφιστά αγγελάκια της οροφής […] και οι κυρίες στριμώχνονταν είτε στο φουαγιέ είτε στους διαδρόμους του θεάτρου, έξω από τα θεωρεία τους, και συζητούσαν χαμηλόφωνα. […](σελ.113-115)

»Το θέατρο έλαμπε. Οι τέσσερις της επιτροπής […]προσέχοντας μη γίνει καμιά παρατυπία στις πωλήσεις των εισητηρίων, ελέγχοντας τη συμπεριφορά των ανθρώπων που δούλευαν στο θέατρο, δίνοντάς τους οδηγίες για ν’ ανοίξουν τα παράθυρα των επάνω τελευταίων ορόφων και να αφήσουν όσο το δυνατό περισσότερο ανοιχτές τις πόρτες για να φεύγει ο καπνός των τσιγάρων και να προσέχουν σαν τα μάτια τους κάθε γωνιά, μην τύχει και πάρει φωτιά το κτήριο από κάποιο μισοσβησμένο. Οι γυναίκες τους είχαν ήδη θρονιαστεί στο πρώτο θεωρείο, που βρισκόταν πάνω στη σκηνή – και εκείνους πρώτους χαιρετούσαν οι ηθοποιοί όταν έκλεινε η αυλαία. (σελ.116)

»Μπροστά στη σκηνή και στο χώρο της ορχήστρας, κάτι που δεν συνέβαινε όταν είχαν παραστάσεις όπερας και οπερέτας, ήταν τοποθετημένες οι ανθοδέσμες από λευκά, κίτρινα και μοβ διπλά χρυσάνθεμα […](σελ.116)
Τα θεωρεία άστραφταν από τα κοσμήματα και τα μεταξωτά των κυριών, που συχνά πυκνά κουνούσαν ναζιάρικα και με σκέρτσο το κεφαλάκι τους στους συνοδούς τους ή έγνεφαν σηκώνοντας ελαφρά το χέρι, και σαν να΄παίζαν πιάνο στον αέρα, χαιρετούσαν γνωστούς και φίλους στα απέναντι ή στην πλατεία.(σελ.116)

» Μια ωραία μυρωδιά χρυσανθέμων και τριανταφύλλων, πλημμύριζε σιγά σιγά το θέατρο απ΄άκρη σ΄άκρη. Κάποιος από την επιτροπή (εννοείται του θεάτρου) είχε την τύχη να ανακαλύψει και ένα θαυμάσιο μυριστικό. Φύλλα αρωματικών θάμνων και βότανα στην οδό Ευριπίδου της Αθήνας…[…]Τα ξερά φύλλα και οι ρίζες,… καίγονταν προσεκτικά σε μικρές φουφούδες στις τέσσερις γωνιές του κτιρίου, κι έτσι οι πιο ευαίσθητοι θεατές ανάσαιναν με ανοχή τη μυρωδιά του ιδρώτα των διπλανών τους, την άσχημη μυρωδιά των φθηνών αρωμάτων με τα οποία είχαν πασαλειφτεί άτσαλα όλες οι υπηρέτριες, «ανθρώπους του όχλου» τις ονόμαζαν οι εφημερίδες, και οι οποίες είχαν καστακλύσει τον μεγάλο τελευταίο εξώστη». (σε. 119)

»Τα θεωρεία άστραφταν από τα κοσμήματα και τα μεταξωτά των κυριών που συχνά πυκνά κουνούσαν ναζιάρικα και με σκέρτσο το κεφαλάκι τους στους συνοδούς τους ή έγνεφαν σηκώνοντας ελαφρά το χέρι και, σαν να ‘παιζαν πιάνο στον αέρα, χαιρετούσαν γνωστούς και φίλους στα απέναντι θεωρεία ή στην πλατεία. […]

»Μέχρι το μισοσκότεινο καμαρίνι της έφτανε ο βόμβος από τα γέλια, τους ψιθύρους και τα ξεφωνητά πολλών θεατών. Βγήκε για μια στιγμή στο διάδρομο που οδηγούσε στα θεωρεία της πρώτης σειράς, πίσω ακριβώς από το θεωρείο της επιτροπής του θεάτρου, και είδε το Δεληκατερίνη να κοιτάζει εκστατικός από μια τριπούλα τους θεατές. «Το θέατρον ασφυκτιά» της είπε. «Τα διαμάντια των κυριών στα θεωρεία είναι κάτι το ασύλληπτο. Οι ανθοδέσμες γέμισαν σχεδόν όλη τη σκηνή και, απ’ όσο έμαθα, και τις εισόδους του θεάτρου. […]» (σελ. 145-146)

» […] σήκωσε το κεφάλι της ψηλά… στο σκοτεινό αραχνιασμένο ταβάνι [εννοείται στο καμαρίνι της] […] (σελ. 146)

»Πρώτα ακούστηκε ο εθνικός ύμνος με όλους τους ηθοποιούς επί σκηνής πίσω από την αυλαία και οι θεατές σηκώθηκαν όρθιοι. Ένας Θεός μόνο ξέρει πώς κατόρθωσε ο δυστυχής ντόπιος πιανίστας Αντώνιος Πρόκος να τους συνοδεύσει μέχρι το πιάνο στον ημιυπόγειο χώρο μεταξύ την σκηνής και των θεατών της πρώτης σειράς, κατεβαίνοντας τη σκαλίτσα που κατέβαινε και ο υποβολέας, αναγκάστηκε να μετακινήσει με αρκετή δυσκολία τα κάνιστρα των λουλουδιών που είχαν πλημμυρίσει το χώρο, αφού ο αποψινός ενθουσιασμός των θεατών τους ανάγκασε να παρακάμψουν τους τύπος, και τα λουλούδια προσφέρθηκαν πριν την παράσταση, κι έτσι έμοιαζε ολόκληρη η σκηνή με Επιτάφιο. (σελ.166)

»Και λίγο πριν ξεστομίσει το τελευταίο τετράστιχο του μονολόγου της,[ εννοείται η πρωταγωνίστρια Παρασκευοπούλου] στριφογύρισε αφιονισμένη γύρω από τον Κρίσπο [το όνομα του ήρωα της τραγωδίας ‘Φαύστα’], ελέγχοντας με σπάνια τέχνη, πονηριά και αυτοπεποίθηση τι ακριβώς κάνει και πώς ακριβώς φαίνεται ακόμα και από το τελευταίο κάθισμα της πλατείας, ακόμα κι από το υψηλότερο θεωρείο. Έβλεπε συγχρόνως και προς τα παρασκήνια με κλεφτές ματιές,από όπου την κοίταζαν ξέπνοοι οι συνάδελφοί της,[…] (σελ.176)


» μες στα βελούδινα θεωρεία, την παρατηρούσαν με τα κιάλια τους και τη συγκρίνανε (εννοείται την Παρασκευοπούλου, πρωταγωνίστρια του θιάσου) με τη Βερώνη, κουνώντας πού και πού το κεφαλάκι τους...» (σελ.176)

ΕΠΙΣΚΟΠΕΙΟ

ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΡΕΝΤΟΥΜΗ 2013-02-27
Το Επισκοπείο (ή Πισκοπειό) είναι οικισμός της Σύρου. Είναι χτισμένο στις πλαγιές ενός πευκόφυτου λόφου και απέχει 4,5 χμ. ανατολικά της Ερμούπολης. Μετά τη δημιουργία της Ερμούπολης (1830), το Πισκοπειό έγινε παραθεριστικός οικισμός, όπου οι Συριανοί έμποροι έχτισαν εντυπωσιακές και επιβλητικές βίλες. Στην κορυφή του λόφου δεσπόζει η εκκλησία του Προφήτη Ηλία, η οποία χτίστηκε το 1845 και είναι ρυθμού μονόκλιτης βασιλικής. Βγαίνοντας από το χωριό και με κατεύθυνση προς την περιοχή Μάλλια, βρίσκεται ο ναός της Παναγίας της Πισκοπιανής ή Πρωτόθρονης, ο οποίος κατά την παράδοση υπήρξε η πρώτη μητρόπολη της Σύρου και η κατασκευή του τοποθετείται περίπου τον 6ο αιώνα μ.Χ. Στην Παναγία αυτή, αποδίδεται η σωτηρία του νησιού από την επιδημία πανώλης το 1728.Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 το χωριό αυτό σήμερα έχει περίπου 500 κατοίκους ενώ το 2001 οι κάτοικοι υπολογίζονται γύρω στους 296.Διοικητικά ανήκει στο δήμο Σύρου-Ερμούπολης, ενώ πριν το πρόγραμμα Καλλικράτης άνηκε στο δήμο Άνω Σύρου.

πηγές:trivago.gr
syros.gr
syrostoday.gr
βικιπαίδεια

<<Ο ήλιος εμεσουράνει κάθετος επί της κεφαλής, ενώ ανηρχόμην μετά ομηλίκου δωδεκαετούς συμμαθητού μου τόν ανήφορον, τόν άγοντα εις γείτονα της Ερμουπόλεως εξοχήν καλουμένην Πισκοπειό, ή σχολαστικώς Επισκοπείον.Ως πάντες γνωρίζουσι τα βουνά της Σύρου είναι γυμνότερα του Αδάμ, το χόρτον είναι τελείως άγνωστον και η βλάστησις περιορίζεται εις ψωριώσας τινάς τό φθινόπωρον φασκομηλέας και ηλιοκαείς κατά το θέρος ακάνθας.>>

Απάντηση:ΕΠΙΣΚΟΠΕΙΟ

ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΡΕΝΤΟΥΜΗ 2013-03-10
Από το βιβλίο του Ε.Ροϊδη <<Συριανά Διηγήματα>> σελ.78

Πλαταίαν(Πλατεία Μιαούλη)

Μυρτώ Τζήμα 2013-02-25
Η Πλατεία Μιαούλη, που βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το λιμάνι της Ερμούπολης, είναι μια από τις σπάνιες στην Ελλάδα πλατείες του 19ου αϊ. και είναι σήμερα η καρδιά της πόλης, ο τόπος της βραδινής βόλτας, το αυτονόητο σημείο συνάντησης για κατοίκους και επισκέπτες.
Η αρχική ονομασία, «πλατεία Όθωνος», δόθηκε προς τιμή του πρώτου βασιλιά της Ελλάδας.
Μετά την έξωση του Όθωνα, στις 15 Οκτωβρίου 1862, η μετονομασία σε «πλατεία Λεωτσάκου» τίμησε τον Νικόλαο Λεωτσάκο, ο οποίος στις 28 Φεβρουαρίου 1862 τέθηκε επικεφαλής της στρατιωτικής φρουράς της Ερμούπολης που επιχείρησε να απελευθερώσει τους πολιτικούς κρατούμενους στην Κύθνο.
Η σημερινή ονομασία δόθηκε το 1889, όταν έγιναν τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του Ανδρέα Μιαούλη.
Εκεί δεσπόζει το κτήριο της Δημαρχείας, ένα από τα μεγαλύτερα δημαρχεία της χώρας, έργο του Γερμανού αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλλερ, που θεμελιώθηκε το 1876 και τα εγκαίνια έγιναν το 1898. Εκτός από τις δημοτικές υπηρεσίες, στο δημαρχείο στεγάζονται και τα δικαστήρια, το Υποθηκοφυλακείο, το Αρχαιολογικό Μουσείο (με πρωτοκυκλαδικά και Βυζαντινά εκθέματα και το Ιστορικό Αρχείο Κυκλάδων που φιλοξενείτε στο Μέγαρο Λαδόπουλου) και άλλοι δημόσιοι φορείς (δικηγορικός σύλλογος κ.ά.).
Στην πλατεία θα δείτε επίσης το Πνευματικό κέντρο και τη Δημοτική Βιβλιοθήκη που διαθέτει σπάνιο υλικό με την ιστορία της Σύρου.
Στην είσοδο της πλατείας βρίσκεται ο Ανδριάντας του Α. Μιαούλη.
Πανύψηλοι φοίνικες στολίζουν την πλατεία, δίνοντάς της μία ξεχωριστή ομορφιά.
Πηγή Πληροφοριών: https://www.syros.com.gr/syros/views/miaouli.htm

Δ.Βικέλας, Η ζωή μου, (εκδ. ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ 2009) σελ. 96

<< Όσοι τόν συνήντων καθ'οδόν ή εις τήν Πλατείαν, την κοινώς
Π λ α τ α ί αν, όπου εγίνετο ο απογευματινός περίπατος, μόλις ετόλμων διά ταπεινο΄χαιρετισμού να προκαλέσουν βλέμμα αναγνωρίσεως.>>

Δ. Βικέλας, Η ζωή μου, (εκδ. ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ 2009) σελ. 283

<< Διηρχόμην άφροντις τήνπλατείαν, τήν κοινώς Π λ α τ α ί α ν, ότε αίφνης βλέπω νά τήν διασχίζουν άνθρωποι πολλοί τρέχοντες προτοπάδην καί διωκόμενοι από λόχον στρατιωτών υπό τήν διοίκησιν μοιράρχου της χωροφυλακής. Ο βραχύχωμος μοίραρχος έτρεχεν επί κεφαλής του λόχου, κινών βιαίως τά κοντά σκέλη υπό τήν προέχουσαν γαστέρα του. Σείων γυμνόν τό ξίφος καί υψώνων τήν φωνήν, επροσπάθει νά δώση θάρρος εις τους στρατιώτας καί να ενσπείρη τόν τρόμον εις τόν φεύγοντα όχλον.>>

Ελληνικόν Λύκειον Ευαγγελίδη

Μυρτώ Τζήμα 2013-02-25
Το «Ελληνικό Λύκειο Ευαγγελίδη» είναι ένα Ιδιωτικό Σχολείο που ιδρύθηκε στην Ερμούπολη το 1844, από τον Χρήστο Ευαγγελίδη, τον πρώτο έλληνα απόφοιτο του Columbia, δηλ. της Παιδαγωγικής Ακαδημίας της Νέας Υόρκης. Εφάρμοσε καινοτομίες πρωτοποριακές για την εποχή του, όπως την διδασκαλία της Αγγλικής, Γαλλικής και Ιταλικής γλώσσας, της ενόργανης Μουσικής, του μαθήματος της Υγιεινής, της Σωματικής Αγωγής, της συγγραφής και παρουσίασης δοκιμίων, της έκδοσης εφημερίδας και της Επιστολογραφίας. Αυτό όμως που έκανε διάσημο το «Λύκειό» του και προκάλεσε τις αντιδράσεις των ανταγωνιστών του, ήταν το ανέβασμα στο σχολείο του ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ. Η πρώτη παράσταση που ανεβάσθηκε το 1851, ήταν της «ΕΣΘΗΡ», σε έμμετρη μετάφραση του μαθητή του Λυκείου, Δημήτριου Βικέλα.

Πηγή πληροφοριών: https://blogs.sch.gr/printezi/archives/7

Δ. Βικέλας, Η ζωή μου (εκδ. ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ 2009) σελ. 93

<<Εις τήν Σύραν, κατ'εκείνην τήν εποχήν, υπήρχαν δύο ιδιψτικά σχολεία αντίζηλα, αλλά καλώς καταρτισμένα κα`ι τα δύο. Πολλοί εκ τοθ εξωτερικού Έλληνες έστελναν εις αυτά τα τέκνα των. Τό έν των σχολείων τούτον ήτο υπό την διεύθυνσιν του Ιωάννου Βαλέττα, τον οποίον εγνώρισα εις Λονδίνον, το άλλο, φέρον την επωνυμίαν Λ ύ κ ε ι ο ν, είχε ιδρύσει ο Χρήστος Ευαγγελίδης. Αγνοώ τη συστάσει τίνος έδωκεν η μήτηρ μου τήν προτίμησιν εις τ'ο δεύτερον.>>

Δ. Βικέλας, Η ζωή μου (εκδ. ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ 2009) σελ. 95

<< Προ παντώς εζήτει να εμπνεύσει εις τούς νέους τήν αποστροφήν του ψεύδους καί το θάρρος νά λέγουν πάντοτε τήν αλήθειαν. Συνοδεύων αυτούς εις τούς μακρινούς τω περιπάτους διωργάνωνεν ο ίδιος τά αθλητικά των παίγνια, επιτείνων συχνάκις τή άμιλλαν δια της αναμίξεώς του. Υπό τήν οδηγίαν του διέτρεξα τά βραχώδη βουνά της Σύρας, συνεχίζων όσην άσκησην πεζοπορικήν είχα κάμει μικρός εις το σχολείον του Allard. Εν συνόλω, εις το Λύκειόν του η αγωγή συνδυάζετο μέ τήν εκπαίδευσιν.>>

Απάντηση:Ελληνικόν Λύκειον Ευαγγελίδη

ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΡΕΝΤΟΥΜΗ 2013-02-27
Ε.Ροϊδης , Συριανά Διηγήματα(εκδ.Σύγχρονη Εποχή 2010) σελ.41,45,46

<< Ως να ήτο χθεσινή ενθυμούμαι τήν ήδη τεσσαρακονταετή του σκύλου εκείνου ιστορίαν.Ήμην τότε μαθητής της πρώτης τάξεως του ελληνικού σχολείου εις το Ελληνοαμερικάνικον Λύκειον του μακαρίτου Χρήστου Ευαγγελίδου. >>, << Κάλλιστα δέ γνωρίζουν πόσον υπό των μαθητών ηγαπάτο, ευθύς μετά την περιφοράν του δίσκου εις την πλατείαν, εισώρμα εις το Λύκειον, εύθυμος καί θορυβώδης άν διεσκεδάζομεν εις την αυλήν ή τούς διαδρόμους, άφωνος, αιδήμων καί συνεσταλμένος, άν ευρισκόμεθα εις των παραδόσεων τας αιθούσας. >> << Ο διευθυντής του Λυκείου επέβαλε κατ'αμερικανικόν σύστημα εις τους γονείς να χορηγώσι κατα μήνα ανα πέντε δραχμάς...>>

Θέατρο Απόλλων

Πέτρου Κατερίνα, Ταλαμάγκα Ηρώ 2013-02-25
Το θέατρο Απόλλων της Σύρου ήρθε για να εκπληρώσει τις ανάγκες της περιλάλητης πρωτεύουσας για φιλοξενία μεγάλων θιάσων και διαφόρων εκδηλώσεων. Την πρωτοβουλία για την ανέγερση του την ανέλαβε ο Μιχάλης Σαλβάγος.
Στις 30 Οκτωβρίου 1861 το Δημοτικό Συμβούλιο δέχτηκε την πρόταση και αποφάσισε ομόφωνα να ανεγερθούν θέατρο και λέσχη στην κεντρική πλατεία της Ερμούπολης. Παρά τις αντιδράσεις κάποιων που θεωρούσαν πολυτέλεια την ανέγερση ενός θεάτρου στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος, το θέατρο Απόλλων έγινε πραγματικότητα στα τέλη του 1862 σε σχέδιο του αρχιτέκτονα P. Sampo που δούλευε τότε ως αρχιτέκτονας στο Δήμο της Ερμούπολης. Πολύ κοντά στην πλατεία Μιαούλη, το δημοτικό Θέατρο Απόλλων άνοιξε τις πόρτες του στο ευρύ κοινό στις 20 Απριλίου 1864, με το Ριγκολέτο του VΕRDΙ.
Για το θέατρο Απόλλων είναι πολύ διαδεδομένη η άποψη, ότι αποτελεί μικρογραφία της Σκάλας του Μιλάνου, όμως αυτό δεν είναι ακριβές. Η αρχιτεκτονική του έχει επηρεαστεί από ιταλικά πρότυπα και η σχεδίαση του είναι επηρεασμένη από τέσσερα τουλάχιστον ιταλικά πρότυπα, τη Σκάλα του Μιλάνου (1776), το ανακαινισμένο θέατρο (1816) San Carlo της Νάπολης, το ακαδημαϊκό θέατρο στο Castelfranco (1745) και τέλος το Teatro della Pergola της Φλωρεντίας (1755). Αντίθετα η στήριξη της θολωτής οροφής ακολουθεί το γαλλικό σύστημα. Ανεξάρτητα όμως από την αρχιτεκτονική του ποιότητα, το κτίριο δεν χαρακτηριζόταν για τη στερεότητά του. Το 1874 κιόλας χρειάστηκε γενική επισκευή, νέες επισκευές ακολούθησαν στα 1881, 1890 (καθίσματα και σκηνή) και 1896 (γενική).
Κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου το θέατρο κακοποιείται, γίνεται κινηματογράφος και στα χρόνια που ακολουθούν δεν θα ξαναέρθει ποτέ στην αρχική του κατάσταση εκτός από κάποιες παραστάσεις που δόθηκαν μεταπολεμικά με κορυφαία αυτή της Μαρίκας Κοτοπούλη. Το θέατρο Απόλλων κρίθηκε ακατάλληλο για λειτουργία κατά τη δεκαετία του 1950, ενώ το 1959 αποφασίστηκε από τον Δήμο η ανακαίνισή του.
Σήμερα έχει ολοκληρωθεί το έργο της πλήρης αποκατάστασης του θεάτρου όσο το δυνατόν πιστότερη προς την αρχική μορφή του και φιλοξενεί διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις και το Φεστιβάλ του Αιγαίου. Στα ίχνη της χαμένης πόλης, όπως ονόμασε την Ερμούπολη ο Μ. Ελευθερίου, μένει ένα ακατάλυτο και διαχρονικό δημιούργημα που δεσπόζει και στολίζει την πρωτεύουσα, αποτελώντας δείγμα πολιτισμού για την όμορφη Σύρο.

ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΑΠΟΛΛΩΝ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΤΟΥ Μ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ( Ο Kαιρός των χρυσανθέμων )
«Από πολύ νωρίς το θέατρο ήταν σημαιοστολισμένο και φωταγωγημένο μέσα και έξω, και τις τρεις μεγάλες πόρτες της εισόδου είχαν καρφωθεί προσεκτικά φύλλα φοινικιάς για να υποδεχτούν το κοινό απόψε που δινόταν σε δυο ευεργετικές παραστάσεις της Παρασκευόπουλου (η Φαύστα του Δ. Βερναρδάκη)…»
«..Οι μικρές καθαρίστριες τρίχινε και αυτές μέσα στο θέατρο για να στριμωχτούν στο υψηλότερο θεωρείο, και πολλές αν σήκωναν τα χεράκια τους θα άγγιζαν τα ζωγραφιστά αγγελάκια της οροφής…»
« Το θέατρο έλαμπε. Οι τέσσερις άνδρες της επιτροπής μπαινόβγαιναν ευχαριστημένοι, χαιρετώντας γνωστούς και αγνώστους, προσέχοντας να μην γίνει καμία παρατυπία στις πώλησης των εισιτήριων, ελέγχοντας τη συμπεριφορά των ανθρώπων που δούλευαν στο θέατρο, δίνοντας τους οδηγίες για να ανοίξουν τα παράθυρα των επάνω τελευταίων οροφών και να αφήσουν όσο το δυνατό περισσότερο ανοιχτές τις εξωτερικές πόρτες για να φεύγει ο καπνός των τσιγάρων και να προσέχουν σαν τα μάτια τους κάθε γωνιακών τύχει και πάρει φωτιά το κτίριο από κάποιο μισοσβησμένο.»

Απάνω χώρα της Σύρας

Ελλη Σκάλα 2013-02-24

Η Άνω Σύρου αποτελεί έναν από τους αρχαιότερους και καλύτερα οργανωμένους δήμους της χώρας και ιδρύθηκε το 1834.
Ο οικισμός της Απάνω Χώρας, αποτελεί ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα δείγματα μεσαιωνικών πόλεων
ο οποίος διατηρείται σε καλή κατάσταση μέχρι σήμερα. Στη δημοτική κοινότητα Άνω Σύρου ανήκουν επίσης οι οικισμοί του Κινίου, της Απάνω Μεριάς, του Επισκοπείου και της Αληθινής. Μετά την πραγματοποίηση των συνενώσεων (Πρόγραμμα «Ιωάννης Καποδίστριας»), η δημοτικη κοινότητα Άνω Σύρου διευρύνεται
με τις τοπικές κοινότητες Γαλησσά, Πάγου και Χρουσσών.

Σύμφωνα με την απογραφή του 2001 ο πληθυσμός του Δήμου είναι 3.376 κάτοικοι και η γεωγραφική του έκταση 66.870 στρέμματα, καλύπτοντας τα δύο τρίτα της συνολικής έκτασης της Σύρου. Επισημαίνεται ότι, στη διοικητική περιφέρεια του νέου δήμου συμπεριλαμβάνεται και η νήσος Γυάρος.
Κύρια ασχολία των κατοίκων αποτελεί η γεωργία και η κτηνοτροφία, ενώ ένα επίσης σημαντικό ποσοστό εργάζεται στα ναυπηγία Νεωρίου, που αποτελούν και τον κύριο οικονομικό πνεύμονα της Σύρου.

Μετά την αποβιομηχάνιση του νησιού και στην προσπάθεια εξεύρεσης εναλλακτικών μορφών απασχόλησης, αναπτύσσεται δυναμικά ο τομέας του τουρισμού, αξιοποιώντας με κάθε μέσο την ιστορία, τον πολιτισμό, την αρχιτεκτονική παράδοση και το φυσικό περιβάλλον. Στην προσπάθεια αυτή κύριο στόχο αποτελεί η σύνδεση του πρωτογενούς τομέα με τον τριτογενή.




Η ΣΥΡΑ ΤΟΥ ΜΑΡΚΟΥ ΒΑΜΒΑΚΑΡΗ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΑΡΚΟΥ ΒΑΜΒΑΚΑΡΗ
Στο μικρό αυτό μουσείο φυλάσσονται ορισμένα από τα λιγοστά προσωπικά αντικείμενα του κορυφαίου λαϊκού συνθέτη, τα οποία ευγενώς παραχώρησαν οι συγγενείς του και τα οποία θεωρήσαμε σωστό να εκτίθενται για το κοινό που επισκέπτεται την Άνω Σύρο.
Από τα εκθέματα, ιδιαίτερη σημασία έχουν το ρολόι, η βέρα και το δακτυλίδι με τα αρχικά Μ.Β., χωρίς να υστερούν σε συμβολική αξία τα τόσα χειρόγραφα των τραγουδιών πάνω σε πρόχειρα χαρτιά.






Στίχοι:
Μάρκος Βαμβακάρης, Φράγκος
Μουσική:
Μάρκος Βαμβακάρης, Φράγκος
1. Μάρκος Βαμβακάρης, Φράγκος

2. Δημήτρης Ευσταθίου


Σύρα η απάνω χώρα σου, βρε Σύρα μου
με την ανηφοριά σου
με τα πολλά σκαλάκια, βρε Σύρα μου
και με το Σα Μπαστιά σου

Μ’ έβγαλες απ’ τα σπλάχνα σου, βρε Σύρα μου
μέσα από την καρδιά σου
και ξακουστό σου το `κανα, πατρίδα μου
Σύρα μου τ’ όνομά σου

Σ’ είκοσι χρόνια δυο φορές, βρε Σύρα μου
ήρθα να σ’ αντικρίσω
και με το μπουζουκάκι μου, πατρίδα μου
γλυκά να τραγουδήσω

Να ακούσουν όλοι οι Συριανοί, βρε Σύρα μου
τραγούδια με μεράκια
να θυμηθούνε το παλιά, βρε Σύρα μου
να σβήσουν τα φαρμάκια




Η ΚΟΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

Νεφέλη Σακαρέλη 2013-02-12
Η εκκλησία της ενορίας των Ψαριανών χτίστηκε στα 1828-29, σε σχήμα τρίκλιτης βασιλικής. Εξωτερικά είχε ανοιχτές τοξοστοιχίες, που σήμερα έχουν κλειστεί με σιδερένια υαλόφρακτα παράθυρα. Στη βόρεια και ανατολική πλευρά του περιβόλου έχουν χτιστεί κελιά. Εντοιχισμένη επιγραφή στη νότια πλευρά της εισόδου αναφέρει τις χρονολογίες οικοδόμησης (1829) και ανακαίνισης (1847-50) και τον ρόλο του Μητροπολίτη Χίου και έπειτα Κυκλάδων Δανιήλ. Εντυπωσιακή είναι η κατασκευή της εκκλησίας. Οι εξωτερικοί τοίχοι είναι πέτρινοι, αλλά οι κίονες στο εσωτερικό βαμμένοι με τρόπο που απομιμείται το μάρμαρο, οι θόλοι και τα σταυροθόλια είναι από ξύλο. Ο ξύλινος σκελετός των θόλων, που φαίνεται από τον γυναικωνίτη, μοιάζει με αναποδογυρισμένο σκαρί πλοίου θα' λέγε κανείς ότι τον έφτιαξαν καραβομαραγκοί η καμπύλη πλευρά του προς το εσωτερικό της εκκλησίας διαμορφώνεται με μπαγδατί, ενώ όλος ο ναός καλύπτεται με ξύλινη στέγη. Το τέμπλο, έργο του Αντ. Νικ. Φραγκούλη, ανακαινίστηκε το 1867. Διασώθηκε στους βομβαρδισμούς του 1943 που χτύπησαν το ιερό. Η αποκατάσταση των ζημιών ολοκληρώθηκε το 1951 (σχετική επιγραφή στη βόρεια είσοδο).Από τις εικόνες, το μεγαλύτερο ενδιαφέρον συγκεντρώνει η εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου, έργο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, ο οποίος και την υπογράφει. Την ανακάλυψε το 1983 ο αρχαιολόγος - βυζαντινολόγος Γιώργος Μαστορόπουλος. Είναι από τα πρώτα έργα του Ελ Γκρέκο, πριν ακόμη εγκατασταθεί στην Ευρώπη. Η εικόνα πρέπει να μεταφέρθηκε από Ψαριανούς εποίκους στη Σύρο, πράγμα που δικαιολογεί και την ονομασία της εκκλησίας. Αρκετές εικόνες είναι αφιερωμένες από σωματεία και συντεχνίες, όπως η εικόνα των 40 μαρτύρων του Δ. Κωσταράκη, αφιερωμένη από τους αχθοφόρους του Ναυπηγείου το 1863 η εικόνα του Αγ. Αντωνίου, έργο του ιερέα Δ. Μιχάλοβιτς, από το σινάφι των μπουργουζήδων (τρυπανιστών), 1872.Οι παλαιότερες εικόνες είναι του Ευαγγελισμού (1826) και των δώδεκα Αποστόλων (1827), έργα Σμυρναίου ζωγράφου, καθώς και μια εικόνα της Πλατυτέρας σε λαμαρίνα, στην άκρη της ανατολικής στοάς (1827).Υπάρχουν ακόμη δύο εικόνες του Παν. Κυριόπουλου, που είχε σπουδάσει στη Ρωσία και Ιταλία, μια κεντημένη εικόνα της Κοίμησης του 1831, και στους τοίχους αγιογραφίες των ζωγράφων Δ.Χ. Λαμπρινού Αρμενόπουλου, Στ. και Επ. Δροσινοϋ, Φρ. Δεσίπρη κ.ά.
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
(Η ΧΡΥΣΩ, ΡΙΤΑ ΜΠΟΥΜΗ-ΠΑΠΑ)

<< Άκουσα τα διπλοκάμπανα της Κοίμησης που γιόρταζε. Μαζί με τις καμπάνες χτυπούσε και η καρδία μου. Α, πουθενά δε χτυπάνε έτσι γλύκα οι καμπάνες. Γιατ’ είναι ρούσικες και κρατάν τον ήχο. Δε σβει αμέσως όπως σ΄άλλες εκκλησίες. Σαν χτίζανε την εκκλησιά λέει ο πατέρας μου, τις φέρανε παραγγελία απ΄τη Ρωσία!
Κοίταζα αχόρταγα το πανύψηλο μαρμάρινο καμπαναριό με τον γαλάζιο του τον τρούλο που έσμιγε με τα ουράνια. Έλεγες πως ο σταυρός του, που ακτινοβολούσε από το χέρι του ίδιου του θεού.
Με αληθινή ευσέβεια μα και συγκίνηση, έβγαλα απ΄το κεφάλι το κόκκινο φεσάκι μου και έκανα το σταυρό μου. Αυτή τη στιγμή, σας λέω, δεν ήμουνα το διαολόπαιδο. Ήμουν σωστός άγγελος. Αν είχα δυο φτερούγες, θα πέταγα να πάω στον ουρανό….>>
Ο πατέρας μου στο σημείο αυτό έριξε μία διπλή ματιά στη μάνα μου, που τυλιγμένη στον πράσινο κρουστό μποξά της, έμοιαζε το ξανθό κεφάλι της κι η χλομορόδινη μορφή της σαν ένα γιγάντιο χρυσό τριαντάφυλλο προφυλαγμένη από τον άνεμο μ΄ένα πυκνό δροσερό φύλλωμα.
Την είδε τρομερά συγκινημένη απ΄τη διήγηση του και ικανοποιήθηκε. Την τύλιξε με βλέμμα ερωτικό που το δέχτηκε και το ΄νιωσε να διατρέχει σαν ζέφυρος όλο της το σώμα. Ω, αν δεν ήταν ο καπετάν Λεούσης, οι ναύτες της <<Αργώς>>, σίγουρα η Χρυσώ θα σηκωνόταν απ΄τη θέση της, θα τον πλησίαζε με εμπιστοσύνη και θα άπλωνε το κοριτσίστικο άσπρο χέρι της ως τα μαλλιά του. Μα κι έτσι του δείξε την έκπληξη της και το θαυμασμό της με κείνα τα μεγάλα στοχαστικά της μάτια, που ΄χαν τα χρώματα και τους ίσκιους όλων των νερών του κόσμου. Γαλάζια, πράσινα, μαβιά.
Πια, με ζεστή οικειότητα τον ρώτησε:
- Η Κοίμησης της Θεοτόκου είναι ενορία σας;
- Ναι, είπε χαρούμενος εκείνος, και από δω και πέρα και η δική σου.
Η νιόνυφη Χρυσώ χαμογέλασε στον άντρα της που ακτινοβολούσε με την αρσενική του χάρη, το λέγειν του, και, λες για να τον ευχαριστήσει, τον τύλιξε ολόκληρο, πρώτη φορά με βλέμματα βελούδινης αγάπης.
Της ανταπόδωσε αμέσως και βλέμμα και χαμόγελο, συνεπαρμένος από τη δύναμη της, και για μια στιγμή, γοργή σαν αστραπή, αρμένισε στο πέλαγος εκείνο των ματιών της.

<<Άφησα τη βαλίτσα με τα ρούχα μου στο καράβι , πετάχτηκα έξω στο μουράγιο και ίσα τον ανήφορο. Τρία τρία δρασκελούσα τα πέτρινα σκαλιά που βγάζουν μπρος στο Δημοτικό Νοσοκομείο. Κολλητά πλάι την εκκλησία μας. Ολάνθιστο σαν να ΄ταν Μάης. Έχωσα το μουσούδι μου στα κάγκελα και πήρα τρείς βαθιές ανάσες. Θε , μου, πώς μύριζαν κείνα τα γιασεμιά τα΄αράπικα, άσπρα σαν χιόνι!
Η Κοίμηση. Η μια της πόρτα στον αμαξιτό. Η άλλη, η απάνω, στο δρόμο με το καλντερίμι, αντίκρυ από την πόρτα του σπιτιού μας. Όλη στολισμένη μέσα κι όξω με κισοκλώναρα, μυρτιές και δάφνες. Και να μοσκοβολάει ο πρωινός αέρας από τα γιασεμιά, τα μοσχολίβανα, τα μύρια που ΄καιγαν στις μυροδόχες, άλλα κι απ΄την αρμύρα του γιαλού.
Δυο τρεις διαβάτες πρωινοί σταμάτησαν και με κοίταξαν ξαφνιασμένοι. Ένας μάλιστα γέλασε. ΄΄ Μας βρήκε αποκριά Αύγουστο μήνα; ΄΄ Εγώ έκανα πως δεν άκουσα.
Πριν μπω βόλεψα το φεσάκι μου, έσιαξατην κελεμπία και μπήκα στην λαμπροστόλιστη εκκλησία που μ΄είχανε βαφτίση. Παράστανα τον ξενοφερμένο. Κοίταζα εδώ, κοίταζα κει, απάνω στους γυνεκονίτες, καιπροσποιόμουνα τον ξαφνιασμένο με όσα βλέπανε τα μάτια μου. Ενώ εγώ τα ΄ξερα όλα, επειδή μ΄άρεσε η εκκλησία και πήγαινα να ακούσω χωροδία, ν΄ακούσω λειτουργεία ή σπερινό. Τι πολυέλαιοι, τι τοιχογραφίες, τι θόλοι γαλανοί, με αμ΄τρητα χρυσά αστέρια! Τι μανουάλια αστραφτερά, καντήλια από ασήμια και μαλάματα. Σπαρμένη η εκκλησιά με λεμονόφυλλα, στη μέση το μακρύ βελούδινο κόκκινο χαλί, που άρχιζε απ΄την αυλή και έφτανε μέχρι το Ιερό και ως το θρόνο του Δεσπότη, που όπου και ΄να τανε θα ΄ρχότα με τα΄ αμαξι του και θα τον υποδεχόταν τα διπλοκάμπανα και μπρος στην πόρτα διάκοι, παπάδες με χρυσοκεντημένες φορεσιές, τρικέρια και θυμιατά στα χέρια… Ήταν πρωί. Δεν είχε ακόμα πολύ κόσμο και οι ψαλτούδες τερετίζανε κείνα τα ορθρινά, που τα βαριόμουνα παίδι, γιατί δεν καταλάβαινα τι λέγαν. Πόσες εικόνες! Φτιαγμένες από ζωγράφους Ιταλούς και Ρώσους. Ύστερα απ΄την Ισμαηλία, την Αραπία και τα΄αναχώματα, η Κοίμηση στα παίδικα μου μάτια, μου φαίνονταν ένας παράδεισος. Πετούσαν μέσα άγγελοι, άκουγα των φτεών τους το φουρφούρισμα κι απ΄τα χρωματιστά παράθυρα κάθε υπερρώουκάθε υπερώου χυνόταν μες στην εκκλησία χρωματιστές οι ηλιαχτίδες, στα χρώματα του ουράνιου τόξου. Σαν μαγεμένος προχορούσα προς την ωραία πύλη. Τότε ο πατέρας ου που ήταν επίτροπος και πήγαινε στην εκκλησία πριν απ΄ τους άλλους, γιατί το σπίτι μας ήτανε, πες, μέσα στην εκκλησιά, κάλεσε τον καντηλανάφτη. Τον πήρε το μάτι μου. Το αραιό εκκλησίασμα είχε κιόλας αναταραχτεί. Όλοι κοιτούσαν αυστηρά, περίεργα αλλά και με απέχθεια το ‘’τουρκόπουλο’’. Σταμάτησε κι ο αριστερός ψάλτης. Τότε ένας παπάς, ο πάτερ Άνθιμος, θεός ΄σχορέστον, πρόβαλε στην ωραία Πύλη και φώναξε με θυμό.
- Προς θεού! Βγάλτε το αμέσως έξω!
Τρέξαν ακόμα δυο καντηλανάφτες, μ΄αρπάξανε και μ΄έσερναν έξω από τον ναό. Περνώντας μπρος απ΄το παγκάρι, και βλέποντας να με κοιτάζει καρφοτά ο πατέρας μου, τινάχτικα, ξέφυγα απ΄τους καντηλανάφτες και με ένα σάλτο βρέθικα στα επιτροπικά επίσιμα στασίδια και μες στην πατρική αγκαλιά.
- Εσύ ΄σαι, βρε μασκαρά; Μου ΄βγαλε ευθύς το φέσι και με καταφιλούσε. Για να μηγίνει ολωσδιόλου θέατρο η εκκλησία ανήμερα της Πναγίας, με πήρε απ΄το χέρι και έτρεξε στη μάνα μου κατουρημένος απ΄τη χαρα του.
Αυτή πάλι σαν μ΄είδε, έβγαλε μια φωνή, και τι θαρρείτε έκανε; Μ΄αγκάλιασε και με σκέπασε μ΄ένα σωρό γλυκόλογα αραβανίτικα:
- Γιαλίμ, γιαλίμ, Νικολάκη μου, καρδία μου!>>

Απάντηση:Η ΚΟΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

Νεφέλη Σακαρέλη 2013-03-19
ΣΕΛ. 73-80 ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ

Νέο σχόλιο